Elvis just left the building
Ik zag hem weer tijdens een vlucht van Barcelona naar Amsterdam, begin van de zomer 1996 en die plotselinge ontmoeting bracht een schok teweeg, niet zozeer omdat hij toch alweer enkele jaren daarvoor overleden was – op 1 mei 1994 om precies te zijn, enkele dagen na zijn zeventigste verjaardag – maar vooral vanwege de treffende gelijkenis. Zo treffend dat ik er haast van overtuigd was dat hij mij ook zou herkennen en zodra de lampjes fasten seatbelts uit zouden gaan – onze blikken kruisten elkaar een vluchtig moment toen hij zijn koffer in het bagagevak plaatste – zich uit zijn stoel zou reppen om even bij te praten.
Maar tijdens die vlucht gebeurde er verder niets, niet van zijn kant, niet van mijn kant. Hoezeer ik er ook van overtuigd was dat híj het was, zelf dacht hij daar kennelijk anders over. Hij stelde me teleur en van de weeromstuit weigerde ik toe te geven aan de neiging hem dan zelf maar te benaderen. Aangekomen in Amsterdam volgde ik hem nog een tijdje, zelfs zijn loop meende ik te herkennen. Mijzelf tot de orde roepend, liet ik hem oplossen in de menigte en merkte dat Zappa zich aan mij opdrong met “Elvis has just left the building, those are his footprints right there”.
Het bleef een tijdje stil sedertdien maar met een zekere regelmaat kruiste hij toch telkens weer mijn pad. De afgelopen week echter maakte hij het wel heel erg bont: op de zondag wandelde hij over de dijk waaraan onze woning is gelegen; hij was mager geworden, zo leek het wel; onze blikken kruisten elkaar niet, hij wandelde alleen, met vaste tred en stevige stap, witte benen onder een kaki korte broek; je bent er sportiever op geworden Pa, mompelde ik en ergerde me aan het feit dat hij me wederom geen blik waardig keurde. Twee dagen daarna zag ik hem in de supermarkt, weer die overtuiging: nee, hier is geen vergissing in het spel, ’t is hem, hij loopt hier zomaar rond en ik merkte dat ik dat op zich wel een grappig idee vond. Hij heeft ons mooi beet, wij weten niet beter of hij ging heen na een zwaar en moedig gedragen ziekbed (obituary columns are filled with love zingt Joan Armatrading) maar zelf weet hij wel beter. Hij ging voort waar hij gebleven was, als een soort Fosca van Simone de Beauvoir is hij pardoes zijn volgende leven in gestapt en laat zich af en toe, de vleesgeworden herinnering, nog even zien, een enkel moment maar alsof hij zeggen wil: ‘ik was meer dan jullie mij dachten maar nu ga ik voort, ik ben verplichtingen elders aangegaan’.
Ik was ook nauwelijks verbaasd meer toen ik hem aan het einde van deze week, in actie poserend aantrof op een grote foto achterop het jaarverslag van het Gelders Landschap. Ooit iets met de natuur gehad Pa?
Ik heb eigenlijk nooit geweten van jouw passies. Ja, je vrouwen, je aanbad hen, je had hen werkelijk lief maar terwijl ik dit schrijf realiseer ik me dat ik je meer dan de anderen door een milde bril heb bezien. Maar andere belangstelling dan voor eindeloze stapels doorlooppuzzelboekjes heb ik nimmer gezien, je was er ook niet nieuwsgierig naar, jij nodigde niet uit om beter gekend te worden, je wereldbeeld en je overtuigingen waren hermetisch gesloten, niemand kreeg daar ooit een speld tussen.
Hij is dood mijn vader, al sinds 1 mei 1994, zijn as werd verstrooid waar ik hem liever begraven had gezien, bij een graf sta je nog eens stil, maar wat heeft het graf van een man te bieden als hij er vervolgens stiekem weer vandoor is gegaan? Door met een zekere regelmaat in mijn leven te verschijnen is het alsof hij herinnerd wil worden. En precies dat heb ik tijdens zijn leven gemist: het gevoel dat het hem interesseerde hoe zijn kinderen over hem dachten. O zeker, alles geschiedde om bestwil maar hij gaf je nimmer het gevoel dat hij zich ooit in jou verplaatste, hij leek er geen moeite voor te wíllen doen, hij kon het ook niet. Afstand. En wat ondanks bestwil niet begrepen werd vergrootte slechts die afstand.
En toch, ondanks al die overpeinzingen, zou ik je willen zien en spreken, met je onhebbelijkheden, je snobisme, je rechtlijnigheid; je kon me er immers niet meer mee raken, daarvoor was de afstand toch te groot geworden. Wat mij sedertdien rest, wat overheerst, is de mildheid die hoort bij afstand in tijd. Kom nog eens langs Fosca, ik zal glimlachen en de deur op een kier laten staan.
Enno Nuy, 2005

Boekbesprekingen
- A
- B
- Baker, John A. – De slechtvalk
- Bakker, Gerbrand - De kapperszoon
- Balcombe, Jonathan - Het geheime leven van vissen
- Barbellion, W.N.P. – Laatste dagboek
- Barnard, Benno - Afscheid van de handkus
- Barnard, Benno - Een vage buitenlander
- Barnard, Benno - Zingen en creperen
- Barnard, Benno – Dagboek van een landjonker
- Barnard, Benno – Mijn gedichtenschrift
- Barnes, Julian – Hoogteverschillen
- Baudet, Thierry - Houellebecq’s onvoltooide krit
- Beledigingen zijn de argumenten van hen die ongeli
- Bentz van den Berg, Roel - De straatwaarde van de
- Berg, Floris van den – Groen Liberalisme
- Berg, Floris van den - Finissage2
- Berg, Floris van den - Het spook van woke
- Berg, Floris van den - Wokabulary
- Berg, Floris van den – Finissage
- Bernlef – Buiten is het maandag
- Bikont, Anna – De misdaad en het zwijgen
- Binet, Laurent – Beschavingen
- Binet, Laurent – De zevende functie van taal
- Binet, Laurent – HhhH Himmlers hersens heten Hey
- Blackburn, Julia – Lied van de tijd
- Blom, Philipp - de onderwerping
- Blom, Philipp - De opstand van de natuur
- Blom, Philipp – Alleen de wolken
- Blom, Philipp – De duizelingwekkende jaren
- Blom, Philipp – Het grote wereldtoneel
- Blom, Philipp – Wat op het spel staat
- Blommestijn, Cliteur, Collard, Pierik - Westerse s
- Bokkum, Milo van - Grensstreken
- Bolano, Roberto - Het lichtende kwaad
- Böll, Heinrich – Brieven uit de oorlog 1939 –
- Böll, Heinrich – De engel zweeg
- Böll, Heinrich – Eng is de poort
- Böll, Heinrich – Huizen zonder vaders
- Born, Jaap van den - De Canon van Nederland
- Bouma, Aglaia – Insectenrijk
- Bouvier, Nicolas - Japanse kroniek
- Bouvier, Nicolas – De schorpioenvis
- Bouvier, Nicolas – De wegen van de wereld
- Bowler, Peter J. – Darwin …off the record
- Boye, Karin- Kallocaïne
- Brokken, Jan - Stedevaart
- Brokken, Jan – Baltische zielen
- Bronnen van antisemitisme
- Brouwers, Jeroen - Alles echt gebeurd
- Brouwers, Jeroen - Cliënt E. Busken
- Brouwers, Jeroen - De laatste deur
- Brouwers, Jeroen - Oerboek en Het circus der eenza
- Brouwers, Jeroen – Bittere bloemen
- Brouwers, Jeroen – Datumloze dagen
- Brouwers, Jeroen – De schemer daalt
- Brouwers, Jeroen – Het hout
- Brouwers, Jeroen – Het hout
- Brouwers, Jeroen – Restletsels
- Brouwers, Jeroen – Stoffer & Blik
- Buruma, Ian – 1945 Biografie van een jaar
- C
- Céline, Louis Ferdinand - interview
- Christendom en Leitkultur
- Clark, Christopher – Slaapwandelaars
- Coetzee, J.M. – Elisabeth Costello
- Coetzee, J.M. – Langzame man
- Conrad, Joseph – De zee, een spiegel
- Conrad, Joseph – Hart der duisternis
- Conrad, Joseph – Mensen en de zee
- Cooke, Lucy – Wilde Verhalen
- Coulthard, Sally - Een kleine geschiedenis van de
- CRO-MAGNON (door Tom van Ewijk)
- D
- Daalder, Remco - De gierzwaluw
- Daoud, Kamel – Moussa of de dood van een Arabier
- Daston, Lorraine - Tegen de natuur in
- Dautzenberg, A.H.J. – Extra tijd
- Dawkins, Richard - God als misvatting en Zeeman di
- Dawkins, Richard – De betoverende werkelijkheid
- Dawkins, Richard – Het grootste spektakel ter we
- Dawkins, Richard – Het verhaal van onze vooroude
- De almachtige Knevel accepteert het niet
- De gelovige, de atheïst en de agnost
- De handschoen van Scruton opgepakt
- De heilige vader spreekt in tongen
- De leegte van de vrijheid
- De mens als ruimtereiziger
- De ongelovige als deerniswekkend dwaler
- De onoplosbare paradox die Israël heet
- Deen, Mathijs - De grenzeloze rivier
- Deen, Mathijs - De Hollander
- Deen, Mathijs – Brutus heeft honger
- Deen, Mathijs – De wadden
- Deen, Mathijs – Over oude wegen
- Derkx, Peter – Humanisme, zinvol leven en nooit
- Desmond, Adrian en James Moore – Darwin, de biog
- Dikötter, Frank – Mao’s massamoord
- Dillard, Annie - De overvloed
- Dillard, Annie - Schrijversleven
- Dillard, Annie – Pelgrim langs Tinker Creek
- Driessen, Michael – Rivieren
- Droog, Irwan – Het huis aan het einde
- Dros, Nico – Willem die Madoc maakte
- Dugain, Marc - De officierskamer
- Durlacher, G.L. – Verzameld werk
- E
- Een einde aan de vrijheid
- Een gelovig pact tegen de godloochenaar
- Een nieuwe richting voor de evolutie?
- Ennui – Hoe God zich verveelde
- Er is geen dwang in de godsdienst
- Ewijk, Tom van – Sollicitant zonder afspraak
- Ewijk, Tom van - Op de valreep
- Ewijk, Tom van – Maatschappij of haatschappij
- Ewijk, Tom van – Zonder blad voor de mond
- F
- Fallada, Hans – Alleen in Berlijn
- Fallada, Hans – De drinker
- Fallada, Hans – Een waanzinnig begin
- Fallada, Hans – In mijn vreemde land
- Fest, Joachim – Ik niet
- Fest, Joachim – Onbeantwoordbare vragen
- Folkertsma, Anne – Hans Fallada
- Freriks, Kester - Het hoge noorden
- Freriks, Kester - Stilte, ruimte, duisternis
- Freud, Esther – Huis in zee
- Fulbrook, Mary – Een kleine stad bij Auschwitz
- G
- Gepassioneerd vrijdenken
- Glastra van Loon, Karel - Passievrucht
- GLOBAL COMPACT FOR SAFE, ORDERLY AND REGULAR MIGRA
- Godfrey-Smith, Peter - Buitengewoon bewustzijn
- Goldschmidt, Thijs - Wolven op het ruiterpad
- Gonzalez Macias, José Luis – Atlas van vuurtore
- Gonzalez Macias, José Luis – Atlas van vuurtore
- Graeber, David en David Wengrow - Het begin van al
- Grass, Günter – De rokken van de ui
- Grass, Günther – De box
- Gray, John - Strohonden
- Gray, John – De stilte van dieren
- Gray, John – De ziel van de marionet
- Gray, John – Zeven vormen van atheïsme
- Gronden, Johan van de - Het vlindertje van Methusa
- Gros, Frédéric – Wandelen
- Grossman, David – Leven en schrijven
- Grossman, Vasili – Alles stroomt
- Grossman, Vasili – Leven en lot
- Gruwez, Luuk - Het land van de handen
- Guerot, Ulrike – Red Europa!
- Guillou, Jan - De tweede doodzonde
- Guillou, Jan - Het einde van het verhaal
- Guillou, Jan – 1968
- Guillou, Jan – Blauwe ster
- Guillou, Jan – De grote eeuw
- Guillou, Jan – De kop in het zand
- Guillou, Jan – Echte Amerikaanse jeans
- Guillou, Jan – Zij die dromen doden slapen nooit
- H
- Hansen, Valerie - Het jaar 1000
- Harari, Yuval Noah – 21 lessen voor de 21ste eeu
- Harari, Yuval Noah – Homo Deus
- Harari, Yuval Noah – Sapiens
- Haring, Bas - Plastic panda’s
- Harris, John – Enhancing Evolution
- Hart, Maarten ‘t – Dienstreizen van een thuisb
- Hart, Maarten ’t – De Schrift betwist & Nico t
- Hawking, Stephen – De antwoorden op de grote vra
- Heijmans, Toine – Marifoonberichten
- Heitman, Mariken - Wormmaan
- Heivoll, Gaute – Voordat ik brand
- Hekkenberg, Ans - Het multiversum
- Hemel en aarde, een filosofische faux pas
- Hendriksma, Martin - Aan zee
- Hendriksma, Martin – De Rijn
- Hertmans, Stefan – Oorlog en terpentijn
- Hesse, Herman - Demian & Tussen de raderen
- Het antisemitisme als cultuurverschijnsel
- Het Hamas Handvest
- Het hoofddoekje als lakmoesproef voor een samenlev
- Het publieke domein gegijzeld
- Het recht op beledigen bestaat niet
- Heumakers, Arnold - Langs de afgrond
- Hiernamaals of hiernooitmaals (door Tom van Ewijk)
- Hocus pocus blijft hocus pocus
- Houellebecq, Michel - De koude revolutie
- Houellebecq, Michel – Mogelijkheid van een eilan
- Houellebecq, Michel – Serotonine
- Houellebecq, Michel – Vernietigen
- Hout, Piet J. Van - Gevaarlijk spel
- Huigens, Ties en Peter de Jong - Muggenzifters en
- Hunt, Will - Ondergronds
- Hynckes, Raoul – De vrienden van middernacht
- I
- Icke, Vincent – Reisbureau Einstein
- Illies, Florian - Liefde in tijden van haat 1929-1
- Illies, Florian – 1913 Het laatste gouden jaar v
- Illies, Florian – Nog meer 1913 Het laatste goud
- In Flanders Fields - De Geschreven Oorlog
- Ipema, Jan – Ernst Jünger
- Is religie de baarmoeder van moraal?
- It’s getting darker now
- J
- K
- Kalman Stefánsson, Jón - Jouw afwezigheid is dui
- Kalman Stefánsson, Jón – Hemel en hel
- Kalman Stefánsson, Jón – Het geknetter in de s
- Kalman Stefánsson, Jón – Het hart van de mens
- Kalman Stefánsson, Jón – Het verdriet van de e
- Kalman Stefánsson, Jón – Het verhaal van Ásta
- Kalman Stefánsson, Jón – Vissen hebben geen vo
- Kalman Stefánsson, Jón – Zomerlicht, en dan ko
- Kapuscinski, Ryszard - Lapidarium
- Kapuscinski, Ryszard – Ebbenhout
- Kästner, Erich - Nota bene ‘45
- Keilson, Hans – In de ban van de tegenstander
- Keilson, Hans – Komedie in mineur
- Kershaw, Ian - Persoonlijkheid en macht
- Kershaw, Ian – Tot de laatste man
- Kertész, Imre – Onbepaald door het lot
- Kluyver, Adwin de - Het gedroomde noorden
- Kluyver, Adwin de - Niemandsland
- Kluyver, Adwin de - Terug uit de witte hel
- Kollaard, Sander - De kleuren van Anna
- Kollaard, Sander – Uit het leven van een hond
- Komrij, Gerrit - De kuren van Komrij
- Kosztolányi, Dezsö – De bekentenissen van Korn
- Krasznahorkai, László - Oorlog en oorlog
- Krasznahorkai, László – Baron Wenckheim keert
- Krasznahorkai, László – De melancholie van het
- Krasznahorkai, László – Satanstango
- Krauss, Lawrence – Universum uit het niets
- Krijger, Etto – Slauerhoff in zelfbeelden
- Krleza, Miroslav – De terugkeer van Filip Latino
- Kroonenberg, Salomon – Waarom de hel naar zwavel
- Kuitert, H.M. – Dat moet ik van mijn geloof
- Kundera, Milan – Afscheidswals
- L
- Lecompte, Delphine - Beschermvrouwe van de verscho
- Lecompte, Delphine - Beschermvrouwe van de verscho
- Lecompte, Delphine – Western
- Lee Harris, de duistere aap
- Leedroof en provocatie
- Leigh Fermor, Patrick – Een voettocht langs Rijn
- Lent, Hans van - MAX von BADEN
- Lent, Hans van - Thomas van Aquino
- Lepore, Jill - Deze waarheden
- Lepore, Jill - Dit Amerika, pleidooi voor een bete
- Leven en denken in een ongezond klimaat
- Lieske, Thomas – Alles kantelt
- Lieske, Thomas – Dünya
- Lieske, Tomas - Gran Café Boulevard
- Lieske, Tomas - Niets dat hier hemelt
- Littell, Jonathan – De Welwillenden
- Littell, Jonathan – Een oude geschiedenis
- Ljubic, Nicol – Als was het liefde
- Ljubic, Nicol – Zeezwijgen
- Looij, Maarten – Er staat wat er staat
- Lorenzen, Rudolf – Allesbehalve een held
- Luyendijk, Joris – Dit kan niet waar zijn
- M
- MacDonald, Helen - Schemervluchten
- Macdonald, Helen – De H is van havik
- Macfarlane, Robert – Benedenwereld
- Macfarlane, Robert – De laatste wildernis
- Macfarlane, Robert – De oude wegen
- Magris, Claudio - Zuiderkruis
- Magris, Claudio – Momentopnamen
- Makine, Andreï – De aarde en hemel van Jacques
- Makine, Andreï – De vrouw die wachtte
- Malecki, Jakub – Roest
- Márai, Sándor - De meeuw
- Márai, Sándor – Bekentenissen van een burger
- Márai, Sándor – De gravin van Parma
- Márai, Sándor – De nacht voor de scheiding
- Márai, Sándor – De opstandigen
- Márai, Sándor – Land, land…
- Marías, Javier – De verliefden
- Markson, David - Wittgensteins minnares
- Meijer, Eva – Vuurduin
- Mercier, Pascal - Het gewicht van de woorden
- Mercier, Pascal – De pianostemmer
- Mercier, Pascal – Nachttrein naar Lissabon
- Mercier, Pascal – Perlmann’s zwijgen
- Mulder, Hans - De ontdekking van de natuur
- Münninghoff, Alexander – De stamhouder
- Mysliwski, Wieslaw - De horizon
- Mysliwski, Wieslaw - De laatste hand
- Mysliwski, Wieslaw - Het oog van de naald
- Mysliwski, Wieslaw - Steen op steen
- Mysliwski, Wieslaw – Over het doppen van bonen
- N
- Nelson, Maggie - Bluets
- Nicolson, Adam - De zee is niet van water
- Nicolson, Adam – Zeezicht
- Niedekker, Donald - Waarachtige beschrijvingen uit
- Nir Baram – Aan het einde van de nacht
- Nir Baram – Een land zonder grenzen
- Nooteboom, Cees – Scheepsjournaal
- Norder, Sietze - de wereld in het klein
- Nors, Dorthe - Langs de kustlijn
- Notenboom, Bernice – Arctica
- Nuy, Enno - Entartete Kunst revisited
- Nuy, Enno - Ik schaam mij (Nederlander te zijn)
- Nuy, Enno - It's getting darker now
- Nuy, Enno - Leedroof en provocatie
- Nuy, Enno - Moraal toen, nu en straks
- Nuy, Enno - Nieuwsgierigheid. Bespiegelingen over
- Nuy, Enno - Over buitenaards leven, de stervende g
- Nuy, Enno - Repliek van een godloochenaar
- Nuy, Enno - Slavernij zit in ons DNA
- O
- P
- Pagee, Marjolijn van - Banda
- Palin, Michael – Erebus, het verhaal van een sch
- Paustovski, Konstantin - De muziek van de herfst
- Paustovski, Konstantin – Goudzand
- PAX Don't be evil Samenvatting
- Pfeijffer, Ilja Leonard - Monterosso mon amour
- Pfeijffer, Ilja Leonard – Grand Hotel Europa
- Polak, Nina - Buitenleven
- Pye, Michael - Aan de rand van de wereld
- Q
- R
- Raworth, Kate – Donut economie
- Rebanks, James - Pastorale
- Rebanks, James – Het herdersleven
- Reesink, Maarten - Dier en Mens
- Regen
- Reich-Ranicki, Marcel – Mijn leven
- Remarque, Erich Maria – De nacht in Lissabon
- Remarque, Erich-Maria - Van het westelijk front ge
- Riemen, Rob – Adel van de geest
- Riemen, Rob – De eeuwige terugkeer van het fasci
- Robinson, Tim – De Arran-eilanden
- Rosenboom, Thomas – De nieuwe man
- Rosenboom, Thomas – De rode loper
- Rosenboom, Thomas – Spitzen
- Roth, Joseph – Charleston op de vulkaan
- Roth, Joseph – De Kapucijner Crypte
- Roth, Joseph – Het valse gewicht
- Roth, Joseph – Hotel Savoy
- Roth, Joseph – Joden op drift
- Roth, Joseph – Radetzkymars
- Roth, Joseph – Rebellie
- Roth, Joseph – Rechts en Links
- Roth, Joseph – Rechts en Links
- Roth, Joseph – Vlucht zonder einde
- Rousseau, Jean-Jacques - Overpeinzingen van een ee
- Rozenmond, Klaas- Het menselijke kwaad
- S
- Sajer, Guy – De vergeten soldaat
- Sánchez Piñol, Albert – Nachtlicht
- Schaevers, Mark – Orgelman
- Schaik, Carel van en Michel, Kai - De waarheid ove
- Schalansky, Judith - Pocket Atlas van Afgelegen Ei
- Schilling, Govert - De olifant in het universum
- Schippers, K. – Andermans wegen
- Schirach, Ferdinand von - Koffie en sigaretten
- Schröder, Allard - Sellinger
- Schröder, Allard - Sirius
- Schröder, Allard – Amoy
- Schröder, Allard – De dode arm
- Schröder, Allard – De econome
- Schröder, Allard – De schone slaper
- Schröder, Allard – Favonius
- Schröder, Allard – Sebastiaans neus
- Schroeder, Allard - Grover
- Schroeder, Allard – De hydrograaf
- Schroeder, Allard – Raaf
- Sebald, W.G. – Austerlitz
- Sebald, W.G. – Campo Santo
- Sebald, W.G. – De natuurlijke historie van de ve
- Sebald, W.G. – Duizelingen
- Sebald, W.G. – Logies in een landhuis
- Sebald, W.G. – Naar de natuur
- Seghers, Anna – Het zevende kruis
- Seghers, Anna – Transit
- Shepherd, Nan - De levende berg
- Siebelink, Jan – Knielen op een bed violen
- Simard, Suzanne - Op zoek naar de moederboom
- Sjalamov, Varlam – De handschoen; nagekomen beri
- Skidelsky, Robert & Edward – Hoeveel is genoeg?
- Slavernij zit in ons DNA
- Sleutelen aan de mens, ethisch verantwoord?
- Sloterdijk, Peter – Kritiek van de cynische rede
- Snajder, Slobodan - De reparatie van de wereld
- Snyder, Timothy – Bloedlanden
- Snyder, Timothy – Zwarte aarde
- Spengler: intellectuele kletsika
- Springer, F. – Quadriga, een eindspel
- Stangneth, Bettina - Eichmann in Argentinië
- Stape, John – De vele levens van Joseph Conrad
- Stewart, Rory – De Schotse Marsen
- Stöger, Angela- Over zingende muizen en piepende
- Storm, Arie – Het horrortheater van de Nederland
- Szerb, Antal – De Pendragonlegende
- T
- U
- V
- Vallejo, Irene - Papyrus
- Verburgh, Kris – Fantastisch! Over het universum
- Verburgh, Kris – Schitterend!
- Verhulst, Dimitri – Godverdomse dagen op een god
- Verpale, Eriek - Beminde vriend
- Verpale, Eriek – Alles in het klein & Olivetti 8
- Verpale, Eriek – Gitta
- Verpale, Eriek – Grasland
- Verpale, Eriek – Katse nachten en De patatten zi
- Verroen, Dolf - Feestelijk maar vreselijk
- Verzuchtingen (door Tom van Ewijk)
- Voos, Lammert – Gannef
- Voos, Lammert – Malterfoske en Canisius
- Vos, Marjoleine de - Je keek te ver
- Vuillard, Éric – De orde van de dag
- W
- Wal, Gijsbert van der – Wijd open ogen
- Walser Smith, Helmut - Duitsland
- Walser, Martin - Een springende fontein
- Walser, Martin – Angstbloesem
- Walser, Martin – De levensloop der liefde
- Walser, Martin – Dood van een criticus
- Walser, Robert - Liefdesverhalen
- Walser, Robert – Jakob von Gunten
- Warren, Hans – Geheim dagboek 2001
- Waterdrinker, Pieter – De rat van Amsterdam
- Waterdrinker, Pieter – Tsjaikovskistraat 40
- Westbroek, Peter – De ontdekking van de aarde
- Westerman, Frank - De kosmische komedie
- Westerman, Frank - Te waar om mooi te zijn
- Winter, Leon de – Het recht op terugkeer
- Wittstock, Uwe - Februari 1933
- Woud, Auke van der – Een nieuwe wereld
- X
- Y
- Z
- Zafón, Carlos Ruiz - De schaduw van de wind
- Zeep op een hellend vlak
- Zeltner, Ernö – Sándor Márai, Een leven in be
- Zonder God of Allah kan het ook
- Zweig, Arnold – De strijd om sergeant Grisja
- Zweig, Stefan - De wereld van gisteren
- Zwier, Gerrit Jan - Noordwaarts
- Zwier, Gerrit Jan – Op de Schotse toer
- Zwier, Gerrit Jan – Vijftig tinten groen
Blom, Philipp – de onderwerping
Het zijn vooral de westerlingen die in Genesis de mens buiten de natuur plaatsten. De Chinese filosofische tradities vertellen ons dat de weg aangeeft hoe en waarheen de natuur gaat. Ik denk niet dat de partij [...]
Houellebecq, Michel – Vernietigen
De Arbeiderspers, 569 pagina’s Houellebecq weet hoe hij een verhaal moet vertellen. Vanaf de eerste pagina word je gegrepen door de geschiedenis die hij beschrijft en door zijn hoofdpersonen. Kinderen van een gepensioneerde ambtenaar die [...]
Lieske, Tomas – Niets dat hier hemelt
Querido, 261 pagina’s Eerder las ik van deze schrijver Dünya , Alles kantelt en Gran Café Boulevard, romans die mij destijds zeer bevielen. Ik zag enkele lovende recensies voorbij komen en besloot ook dit Niets [...]
Remarque, Erich-Maria – Van het westelijk front geen nieuws
Bijleveld, 203 pagina’s Een hernieuwde kennismaking met een boek dat ik tientallen jaren geleden voor het eerst las. Daartoe gestimuleerd nota bene door mijn kleinzoon die mij vertelde van de recent uitgebrachte verfilming van deze [...]
Berg, Floris van den – Het spook van woke
Aspekt, 241 pagina’s Woke, stelt filosoof Floris van den Berg, is de verzamelnaam voor identiteitspolitiek, politiek correct denken, diversiteitsbeleid, cancel culture, westerse zelfhaat, dekolonisatie-obsessie en zo voort. Hij noemt het in zijn voorwoord, mijns inziens [...]
Gonzalez Macias, José Luis – Atlas van vuurtorens aan het einde van de wereld
Meulenhoff, 152 pagina’s Wie wordt niet gefascineerd door vuurtorens. Als je op een eiland rondstruint is een bezoek aan de vuurtoren onvermijdelijk. Het is op land een baken dat al van verre zichtbaar is en [...]
Rousseau, Jean-Jacques – Overpeinzingen van een eenzame wandelaar
L.J. Veen (1994) 144 pagina’s Achterin het boek staan noten die verwijzen naar pagina’s maar in de tekst wordt niet aangegeven of er bij een passage een noot geraadpleegd kan worden. Laten we zeggen: bijzonder! [...]
Remarque, Erich Maria – De nacht in Lissabon
Cossee Century, 251 pagina’s “Ik onderscheidde me heel weinig van de mensen om mij heen. De blonde Ariër is een Duitse legende en geen bestaand feit. Kijk maar eens naar Hitler, Goebbels, Hess en de [...]
Gonzalez Macias, José Luis – Atlas van vuurtorens aan het einde van de wereld
Meulenhoff, 152 pagina’s Wie wordt niet gefascineerd door vuurtorens. Als je op een eiland rondstruint is een bezoek aan de vuurtoren onvermijdelijk. Het is op land een baken dat al van verre zichtbaar is en [...]
Barnard, Benno – Afscheid van de handkus
atlas contact, 459 pagina’s Het jongste boek van Benno Barnard begint met Bladzijden van een brillenjood, een dagboek over de periode zomer 2019 tot vlak voor de door Poetin ontketende oorlog tegen Oekraïne. Losse notities [...]
Stöger, Angela- Over zingende muizen en piepende olifanten
Noordboek, 188 pagina’s In de slurf van een olifant zitten naar schatting 40.000 spieren, in het lichaam van een mens 650. De slurf is het beste reukorgaan in het dierenrijk. Alle landzoogdieren hebben een strottenhoofd [...]
Vallejo, Irene – Papyrus
Meulenhoff, 490 pagina’s Een fraai openingsstatement in dit boek over papier. Van Antonio Basanta in Lezen tegen het niets: “Lezen is altijd een verplaatsing, een reis, een weggaan om elkaar te ontmoeten. Lezen, hoewel doorgaans [...]
Schröder, Allard – Sellinger
De bezige bij, 235 pagina’s Een klein dorp, ergens in de schrale klei in Noord Oost Groningen maar ‘t kan ook Drenthe zijn. Kaal landschap, altoos schrale wind. Land waar mensen weinig woorden gebruiken. De [...]
Kershaw, Ian – Persoonlijkheid en macht
In zijn inleiding laat Kershaw zien waarom hij niet geïnteresseerd is in wat men een groots leider noemt. Er ontbreekt simpelweg een bruikbare definitie van een groot(s) mens. Wel is hij geïnteresseerd in welke mate de [...]
Wittstock, Uwe – Februari 1933
De winter van de literatuur Cossee, 324 pagina’s Max Liebermann, schilder en lange tijd president van de Preussische Akademie der Künste, niet praktiserend jood en pleitbezorger van de assimilatie, ziet hoe het antisemitisme om hem heen [...]
Schalansky, Judith – Pocket Atlas van Afgelegen Eilanden
Signatuur, 239 pagina’s In deze pocket atlas beschrijft Judit Schalanski (1980 schrijfster en ontwerpster) vijftig afgelegen eilanden. Het kleinste meet 0,8 km2, het grootste 221,7 km2. Niet een daarvan bezocht ze ooit zelf. Net als [...]
Graeber, David en David Wengrow – Het begin van alles
Een nieuwe geschiedenis van de mensheid Maven Publishing, 570 pagina’s In de inleiding stellen de schrijvers dat de wereld van de jager-verzamelaars gekenmerkt werd door gedurfde sociale experimenten en ook is het een misvatting dat [...]
Pye, Michael – Aan de rand van de wereld
Hoe de Noordzee ons vormde De bezige bij, 430 pagina’s De duistere middeleeuwen, zeg maar het tijdvak tussen 700 en 1700. Dat is de tijdspanne die de Schot Michael Pye in dit boek verkent. En [...]
Magris, Claudio – Zuiderkruis
De bezige bij, 154 pagina’s Claudio Magris , die we kennen van prachtige historische en filosofische verkenningen als Blindelings, Momentopnamen en Gekromde tijd in Krems, en niet te vergeten zijn gezaghebbende studie Donau, begint zijn [...]
Nicolson, Adam – De zee is niet van water
Leven tussen de getijden atlas contact, 344 pagina’s Adam Nicolson kende ik van zijn prachtig boek over de Schotse Shiant Eilanden, gelegen tussen de Schotse westkust en de Outer Hebrides onder de titel Zeezicht. Van [...]
Austin, Mary – Het land van weinig regen
Koppernik, 197 pagina's Mary Austin (1868 - 1934) bestudeerde lange tijd het leven van de indianen in de Mojave woestijn. In Het land van weinig regen, voor het eerst gepubliceerd in 1903, laat Austin zich zien [...]
Nuy, Enno – Over buitenaards leven, de stervende god, koude en duisternis
Zelf ben ik geboren in 1950 en pas veel later zou ik vernemen dat in datzelfde jaar de natuurkundige Enrico Fermi zich in een discussie over de mogelijkheid van buitenaards leven hardop afvroeg: “waar zijn ze [...]
Illies, Florian – Liefde in tijden van haat 1929-1939
Atlas|Contact, 344 pagina’s Van deze schrijver las ik 1913, het laatste gouden jaar van de twintigste eeuw en het vervolg daarop dat in het Nederlands (nogal verwarrend) Het laatste gouden jaar was getiteld. De kennis die [...]
Theunissen, Jeroen – Ik = cartograaf
De Bezige Bij, 417 pagina’s Niet eerder las ik werk van deze Jeroen Theunissen. Hij verlaat vrouw en twee jonge zoontjes om te gaan wandelen van het uiterst westelijke puntje van Ierland naar Istanbul, in [...]
Goldschmidt, Thijs – Wolven op het ruiterpad
Over mensen en andere roedeldieren Atheneum Polak & van Gennip, 198 pagina’s Gelukkig weer eens een nieuw boek van Thijs Goldschmidt (1953) van wie ik jaren geleden diens Darwins hofvijver las, met groot genoegen. Waarom ik [...]
Westerman, Frank – Te waar om mooi te zijn
Al heel snel in het jongste boek van Frank Westerman kan ik me weer verheugen op diens taalbeheersing als ik lees: “Aangejaagd door het vliegwiel dat internet heet, groeit de evolutie van verhalen ons boven het [...]
Nors, Dorthe – Langs de kustlijn
Podium, 198 pagina’s De Deense schrijfster Dorthe Nors krijgt het verzoek een boek te schrijven over de Deense kust, waarin ze uiteindelijk toestemt. Ze neemt ons ogenschijnlijk tamelijk willekeurig mee langs die kust en put [...]
Brouwers, Jeroen – Alles echt gebeurd
Atlas Contact, 413 pagina’s Alleen mijn sterven zal ik niet hebben beschreven, schrijft de man die zichzelf geen autobiografisch schrijver wil noemen. En even verderop: “Schrijf je memoires of zoiets, vroeg ze, - je autobiografie? [...]
Polak, Nina – Buitenleven
Prometheus, 238 pagina’s Een lesbisch stel verhuist naar een van de noordelijke provincies en komt daar in aanraking met een vrouwelijke psychiater, eveneens lesbisch, die zich opdringerig hun leven in manipuleert. Deze laatste, Eva, is [...]
Komrij, Gerrit – De kuren van Komrij
Samengesteld door Onno Blom De bezige bij, 296 pagina’s Vreemd eigenlijk dat ik nooit iets van Gerrit Komrij (1944 - 2012) las. Nu, in deze bloemlezing van Onno Blom, lees ik meer dan genoeg dat [...]
Gronden, Johan van de – Het vlindertje van Methusalem
Atheneum - Polak & Van Gennip, 222 pagina’s Johan van de Gronden was directeur van het Wereld Natuur Fonds en in deze bundel met essays toont hij onder meer zijn betrokkenheid bij en fascinatie voor [...]
Bentz van den Berg, Roel – De straatwaarde van de ziel
atlas contact, 279 pagina’s Roel Bentz van den Berg herinner ik mij van de VPRO radio, in de jaren zestig toen hij mij Bob Dylan en the Byrds liet horen. Later is hij gaan schrijven [...]
Verpale, Eriek – Beminde vriend
Arbeiderspers, Privé-domein, 343 pagina’s In deze uitgave van Privé Domein zijn brieven gepubliceerd die Eriek Verpale (1952 – 2015) tussen 1977 en 2002 schreef aan zijn (beminde) vriend en collega dichter en schrijver Luuk Gruwez, [...]
Deen, Mathijs – De Hollander
Alfabet uitgevers, 255 pagina’s Sinds Over oude wegen en De wadden koop ik elk boek dat uitkomt van Mathijs Deen. Niet alleen zijn romans, maar bij voorkeur toch zijn (non) fictie, niet voor niets op [...]
Heitman, Mariken – Wormmaan
atlas contact, 259 pagina’s Dit Wormmaan werd de winnaar van de Librisprijs 2022, er kwam een bioloog in aan het woord, de evolutie speelde een grote rol en ook genderfluïditeit kwam aan de orde. Goede [...]
Droog, Irwan – Het huis aan het einde
Thomas Rap, 218 pagina’s Een Nederlands stel gaat voor onbepaalde tijd naar een eiland ergens uit de Noorse kust, onder de Lofoten, nog net binnen de poolcirkel. Het eiland, Selvaer, is grotendeels verlaten. Er wonen [...]
Pfeijffer, Ilja Leonard – Monterosso mon amour
CPNB, 92 pagina’s De bekende en zich altoos tamelijk geaffecteerd vertonende schrijver (de lange haren, de modieuze schoenen, het smetteloze pak, de ringen aan zijn vingers, de blik in zijn ogen, alles is door en [...]
Verroen, Dolf – Feestelijk maar vreselijk
Uitgeverij Leopold, 311 pagina’s In dit boek haalt Dolf Verroen, die vooral bekend is geworden als schrijver van boeken voor kinderen, zijn herinneringen op aan de talloze schrijvers en dichters die hij in de loop van [...]
Nelson, Maggie – Bluets
Bespiegelingen in blauw Atlas Contact, 119 pagina’s Een boekrecensie van het jongste werk van Maggie Nelson – van wie ik nog nooit gehoord, laat staan iets gelezen had – Over vrijheid deed me besluiten eerst [...]
Berg, Floris van den – Wokabulary
Uitgeverij Aspekt, 176 pagina’s Er bestaat een groep die zich Feminists of Maastricht noemt. Die wilde gratis maandverband achterlaten in toiletten op de plaatselijke universiteit. Het universiteitsblad Observant maakte daarvan melding en beging daarbij de [...]
Bakker, Gerbrand – De kapperszoon
Wat heb ik nou eigenlijk gelezen ? Een verhaal over een indolente kapper die tot het laatst besluiteloos en niet vooruit te branden blijft. Een roman rond het drama op een vliegveld in Tenerife in 1977 [...]
Kalman Stefánsson, Jón – Jouw afwezigheid is duisternis
Ambo|Anthos, 504 pagina’s De IJslandse schrijver Jón Kalman Stefánsson grossiert in zijn grootse romans in aforismen. Ook in zijn jongste boek vergast hij ons op prachtige taalvondsten, waarvan hier enkele voorbeelden. Natte sneeuw, dat spuug [...]
Dillard, Annie – Schrijversleven
Atlas Contact, 115 pagina’s In zeven essays beschrijft Annie Dillard hoe moeizaam haar boeken tot stand komen. Of meer in het algemeen hoe moeizaam een creatief proces kan verlopen. De schrijver die een writer’s block [...]
Krasznahorkai, László – Oorlog en oorlog
Wereldbibliotheek, 332 pagina’s Een roman in acht delen waarbij ieder deel is opgebouwd uit een wisselend aantal hoofdstukken zonder titel. Ieder hoofdstuk bevat slechts één zin, duurt het hoofdstuk een halve pagina, dan is de [...]
Kluyver, Adwin de – Terug uit de witte hel
Uitgeverij Balans, 288 pagina’s Onlangs las ik van deze schrijver Het gedroomde Noorden en Niemandsland. Dat smaakte naar meer en zo begon ik aan Terug uit de witte hel. De Kluyver heeft een uitstekende pen [...]
Niedekker, Donald – Waarachtige beschrijvingen uit de pefmafrost
Uitgeverij Koppernik, 213 pagina’s Het is toeval voor en toeval na, soms een tel doorschoten door het vuurvliegjeslicht van causaliteit. Dit is slechts een van de vele, vele prachtige zinnen die Donald Niedekker optekende in [...]
Ewijk, Tom van – Zonder blad voor de mond
Uitgeverij Jasmijn, 213 pagina’s Tom van Ewijk (1934) is oud-journalist en autodidact filosoof. Van zijn hand verscheen Zonder blad voor de mond, een verzameling essays van zeer diverse pluimage. Een aantal daarvan verscheen al eerder [...]
Schilling, Govert – De olifant in het universum
Fontaine uitgevers, 329 pagina’s Wetenschapsjournalist Govert Schilling – wie kent hem niet? – schreef een razend interessant boek over wat hij de olifant in het universum noemt, donkere materie. Wat is donkere materie, hoe kwamen [...]
Kluyver, Adwin de – Het gedroomde noorden
Een atlas Spectrum, 285 pagina’s Al wekenlang lees ik nu boeken over het noorden en vraag ik me af waarom zulke boeken mij, mits tenminste goed geschreven, zo kunnen fascineren. Dit gedroomde noorden lees ik [...]
Mulder, Hans – De ontdekking van de natuur
Uitgeverij Terra, 246 pagina’s Deze werkelijk prachtige uitgave, in 2021 bekroond met de Jan Wolkersprijs, werd geschreven door Hans Mulder, conservator natuurlijke historie van het Allard Pierson waar de collecties van de universiteit van [...]
Zwier, Gerrit Jan – Noordwaarts
Inspirerende reizen door Scandinavië Olympus, 652 pagina’s Ik ken deze schrijver tot nog toe van zijn boeken over Schotland en Ierland. Van origine is hij antropoloog en geograaf. In deze uitgave zijn drie van zijn [...]
Freriks, Kester – Het hoge noorden
Verhalen over Scandinavië en IJsland, samengesteld door Kester Freriks Prometheus, 176 pagina’s In zijn inleiding bij deze door hemzelf geselecteerde verhalen merkt Kester Freriks op dat de fascinatie voor het Noorden in belangrijke mate is [...]
Kluyver, Adwin de – Niemandsland
Een antarctische ontdekkingsreis Spectrum uitgeverij, 347 pagina’s Schrijver en historicus Adwin de Kluyver schreef een boek, Niemandsland getiteld, over Antarctica. In een aantal hoofdstukken verzamelt hij tal van geschiedenissen, wetenswaardigheden en anekdotes over de grote [...]
Blommestijn, Cliteur, Collard, Pierik – Westerse schuld
Uitgeverij Aspect, 232 pagina’s In de inleiding zetten de vier redacteuren zich al meteen af tegen “veelal linkse auteurs (die) niet geassocieerd willen worden met auteurs die het publiek als ‘rechts’ of ‘conservatief’ zou kunnen [...]
Coulthard, Sally – Een kleine geschiedenis van de wereld aan de hand van schapen
De vroegste voorouders van de schapen dateren van zo’n twintig miljoen jaar geleden en ongeveer 750.000 jaar geleden staken ze de Beringstraat over naar noordelijk Amerika. De schapen die wij hebben gedomesticeerd stammen af van de [...]
Hekkenberg, Ans – Het multiversum
New Scientist, 98 pagina’s Natuur- en sterrenkundige Ans Hekkenberg (1988) is redacteur bij New Scientist. Zij schreef een handzaam boekje over dat duizelingwekkende idee van het multiversum. In vijf hoofdstukken behandelt ze even zoveel theorieën [...]
Kollaard, Sander – De kleuren van Anna
Uitgeverij van Oorschot, 178 pagina’s De vorige roman van Kollaard, Uit het leven van een hond, vond ik goed geschreven, een lichtvoetig boek dat inderdaad niet lang beklijfde. Ik citeer nog een keer uit die [...]
Walser Smith, Helmut – Duitsland
Een natie en haar geschiedenis Voor, tijdens en na het nationalisme 1500 - 2000 Het Getij/Uitgeverij De Arbeiderspers, 524 pagina’s Helmut Walser Smith, in 1962 geboren te Freiburg D en thans hoogleraar geschiedenis aan de [...]
Sajer, Guy – De vergeten soldaat
Arbeiderspers, 709 pagina’s Wanneer een boek mij niet bevalt lees ik tenminste de eerste honderd pagina’s. Dat heb ik nu eenmaal met mijzelf afgesproken. Dit boek las ik tot en met hoofdstuk II, pagina 135. [...]
Bokkum, Milo van – Grensstreken
Uitgeverij van Oorschot, 202 pagina’s Een boek over grensstreken. Per definitie interessante kost, voor mij dan toch. En dit boek van Milo van Bokkum stelt niet teleur. Hij heeft tal van wetenswaardigheden, anomalieën en anekdotes verzameld [...]
Lecompte, Delphine – Beschermvrouwe van de verschoppelingen II
Al snel overvalt me in dit boek de gedachte dat Lecompte ervoor moet waken dat ze geen pastiche van zichzelf wordt. Steeds vaker maken haar woordvondsten een te geforceerde indruk. Bijvoorbeeld wanneer ze schrijft: “… Hij [...]
Nuy, Enno – Nieuwsgierigheid. Bespiegelingen over goed ouder worden
Tomorrow, and tomorrow, and tomorrow, Creeps in this petty pace from day to day, To the last syllable of recorded time; And all our yesterdays have lighted fools The way to dusty death. Out, out, brief [...]
Mysliwski, Wieslaw – Het oog van de naald
Em. Querido’s Uitgeverij, 444 pagina’s “Het leven loopt op ons vooruit, moet u weten, wij sloffen er maar wat achteraan. En verderop: “Het leven is achter jezelf aan dwalen zonder de hoop te hebben jezelf [...]
Deen, Mathijs – De grenzeloze rivier
Thomas Rap, 334 pagina’s Want de aarde heeft een oneindig tragere hartslag dan de kostgangers die haar bewonen. Schrijft Mathijs Deen als hij ons duidelijk wil maken dat de kostgangers zich meestal niet bewust zijn [...]
Lecompte, Delphine – Beschermvrouwe van de verschoppelingen
Bezige Bij, 219 pagina’s Elk dorp kent zijn eigen gek, elke stad zijn eigen gekken. Het universum van Delphine Lecompte wordt bevolkt door een groot leger verschoppelingen die we zonder uitzondering al tegenkwamen in haar [...]
Simard, Suzanne – Op zoek naar de moederboom
Prometheus, 362 pagina’s Bonen communiceren met elkaar door middel van een netwerk van schimmels dat alle bomen met elkaar verbindt. Dat netwerk lijkt op het menselijk brein. Jong en oud nemen waar, ze communiceren met [...]
Norder, Sietze – de wereld in het klein
Wat eilanden ons vertellen over de relatie tussen mens en natuur Prometheus, 221 pagina’s Geen eiland op aarde is zo geïsoleerd als het eiland Aarde. Een planeet B kennen we niet en als die al [...]
Rebanks, James – Pastorale
Nalatenschappen van een schaapherder Hollands Diep, 269 Pagina’s We kennen James Rebanks van Het herdersleven, een prachtig boek over het houden van schapen en alles wat daarbij komt kijken. In dit Pastorale schetst Rebanks het [...]
Godfrey-Smith, Peter – Buitengewoon bewustzijn
Uitgeverij Spectrum, 236 pagina’s Als wij als bewuste wezens contact kunnen maken met koppotigen, komt dat niet door een gemeenschappelijke geschiedenis of natuurlijke verwantschap, maar doordat zich in de loop van de evolutie twee keer, [...]
Boye, Karin- Kallocaïne
Uitgeverij Koppernik, 228 pagina’s Wat je noemt een dystopische roman die thuishoort in het rijtje 1984 en Brave new world. Een verrassend goed boek trouwens van een schrijfster die ik niet kende. De Zweedse Boye is [...]
Reesink, Maarten – Dier en Mens
De band tussen ons en andere dieren Uitgeverij Boom, 331 pagina’s De dier-mens-studie is de discipline waarin dier-mensrelaties in al hun facetten centraal staan. Een relatief nieuwe tak van wetenschap waarover Maarten Reesink, verbonden aan de [...]
Daalder, Remco – De gierzwaluw
atlas contact, 198 pagina's De gierzwaluw is geen familie van de zwaluw maar eerder verwant aan de kolibrie. De palmgierzwaluw en huisgierzwaluw blijven het hele jaar in Namibië, waarom doet de gierzwaluw dat niet? Gierzwaluwen zijn, [...]
Heumakers, Arnold – Langs de afgrond
Het nut van foute denkers Uitgeverij Boom, 279 pagina’s Aan de andere kant bestaat er altijd een verschil tussen religie (of ideologie) en werkelijkheid. Zijn het twee kanten van dezelfde medaille? Inwisselbaar? Is een paspoort niet [...]
Dros, Nico – Willem die Madoc maakte
Van Oirschot Uitgeverij, 584 pagina’s Ik zag een zeer lovende bespreking van Thomas de Veen in de NRC van de jongste roman van Nico Dros, van wie ik eerder nog niets las. Ik besloot het [...]
Dillard, Annie – De overvloed
Annie Dillard kende ik van Pelgrim langs Tinker Creek, een evocatieve en hallucinante verkenning van de natuur rond een kreek ergens diep in Virgina USA. Eindelijk is er weer een nieuw boek van Anne Dillard in [...]
Voos, Lammert – Gannef
Het derde deel van een prachtige trilogie, bestaande uit Malterfoske, Canisius en dit Gannef. Dit laatste deel, wederom prachtig uitgegeven door AFdH vertelt het verhaal van Zwarte Jan, een rouwdouwer als geen ander, maar met een [...]
Vos, Marjoleine de – Je keek te ver
Je keek te ver. Dat wat je zoekt is hier. Schrijft Marjoleine de Vos, dichter en essayist, redacteur bij de NRC. In dit essay verkent ze het wandelen in de natuur en maakt ze ons deelgenoot [...]
Guillou, Jan – Het einde van het verhaal
Jan Guillou heeft een prachtige ontknoping bedacht voor zijn tiendelige romancyclus – die ik hier maar niet verder meer introduceer – over het geslacht Lauritzen. Neef Harald, die we al vroeg in de serie zijn kwijtgeraakt [...]
Voos, Lammert – Malterfoske en Canisius
Ik had nog niet eerder gehoord van Lammert Voos maar kwam hem tegen in een interview uit Brommer op zee, het VPRO boekenprogramma. Ofschoon ik bij voorkeur non-fictie lees, besloot ik eerst Malterfoske en Canisius te [...]
Hendriksma, Martin – Aan zee
De Geus, 336 pagina’s Ach wat houd ik van de kust, al sinds onze eerste heuse vakantie in de zomer van 1959, een weekje Vlieland! Maar op Vlieland kom ik niet meer sinds het ten prooi [...]
Pagee, Marjolijn van – Banda
De genocide van Jan Pieterszoon Coen Uitgeverij Omniboek, 189 pagina’s De VOC is met afstand het grootste bedrijf dat ooit heeft bestaan. Omgerekend naar hedendaagse valuta was de Compagnie 7,5 biljoen Euro waard. Specerijen waren [...]
Stangneth, Bettina – Eichmann in Argentinië
Atlas contact 592 pagina’s plus zeer uitgebreid notenapparaat Adolf Otto Eichmann zag de ondergang van het nationaalsocialisme ras naderbij komen en bereidde zich bijtijds voor op onderduik en vlucht. Hij kreeg daarbij hulp van het [...]
Rozenmond, Klaas- Het menselijke kwaad
Boom, 271 pagina’s “De hoop van de filosofie is dat het menselijke denken zichzelf kan bevrijden van kwade gedachten. Het is niet uitgesloten dat deze hoop ijdel is en dat de mensheid uiteindelijk aan haar [...]
Snajder, Slobodan – De reparatie van de wereld
Wereldbibliotheek, 468 pagina’s Volksduitsers die ergens in de 18de eeuw, op nadrukkelijke uitnodiging van keizerin Theresia die het gebied wilde herbevolken, waren geëmigreerd naar Transsylvanië ervoeren na de Grote oorlog voor het eerst weer een zeker [...]
Meijer, Eva – Vuurduin
Maand van de filosofie, 81 pagina’s Eva Meijer (1980) is filosoof en schrijver en schreef op verzoek van MvdF een essay over ‘een wereld die verdwijnt’. De titel van het essay is Vuurduin, naar de [...]
Blom, Philipp – De opstand van de natuur
De Bezige Bij, 278 pagina’s In de late middeleeuwen beleefde Europa tot het midden van de veertiende eeuw een warmteperiode met gemiddeld twee graden hogere temperatuur dan tegenwoordig. Vanaf 1400 ontstond er een sterke afkoeling [...]
Westerman, Frank – De kosmische komedie
Querido Fosfor, 281 pagina’s In 1977 werden twee Voyager ruimtesondes de interstellaire ruimte in gelanceerd die beide waren voorzien van een gouden langspeelplaat met boodschappen van de planeet aarde, tekens om eventuele andere ruimtebewoners ergens [...]
Paustovski, Konstantin – De muziek van de herfst
Uitgeverij van Oorschot Vertaling Wim Hartog 639 pagina’s Een nieuwe bundel van Paustovski, verhalen geschreven tussen 1912 en 1966, samengesteld en voortreffelijk vertaald door Wim Hartog. In enkele losse gedachten vooraf meldt ons de schrijver: [...]
Schaik, Carel van en Michel, Kai – De waarheid over Eva
Balans, 549 pagina’s “Feminisme vindt hij een wereldvreemde ideologie, een misvatting. Een man dient kinderen te verwekken bij zijn vrouw, dat zou een plicht en een van de voornaamste doelen van het leven zijn. De vrouw [...]
MacDonald, Helen – Schemervluchten
De Bezige Bij, 315 pagina’s Helen Macdonald werd opgeleid tot wetenschapshistoricus. We kennen haar als de schrijver van het prachtige H is van havik. Nu is er een bundel essays van haar hand verschenen onder [...]
Kalman Stefánsson, Jón – Het geknetter in de sterren
ambo ׀ anthos, 216 pagina’s Een nieuwe Kalman Stefánsson, zoals gewoonlijk voortreffelijk in fraai Nederlands vertaald door Marcel Otten, zoals gewoonlijk voorzien van een sfeervolle omslag door Marry van Baar. Vanaf het eerste boek dat [...]
Lepore, Jill – Dit Amerika, pleidooi voor een betere natie
De Arbeiderspers, 131 pagina’s Als serieuze historici de studie van de natie opgeven, waarschuwt Jill Lepore, als wetenschappers geen gemeenschappelijke geschiedenis voor een volk meer proberen ter schrijven, betekent dat niet dat het nationalisme afsterft. [...]
Zweig, Stefan – De wereld van gisteren
In het eerste hoofdstuk van zijn autobiografisch dokument De wereld van gisteren schetst Stefan Zweig de Habsburgse monarchie in de jaren voorafgaande aan de Eerste Wereldoorlog, de centrale plaats die Wenen innam, vooral op het terrein [...]
Guillou, Jan – De tweede doodzonde
Prometheus, 359 pagina’s Dit voorlaatste deel van de Zweedse schrijver Jan Guillou over de 20e eeuw bestrijkt de jaren 80, de jaren waarin Reagan, Thatcher en Gorbatchov de hoofdrollen voor hun rekening namen. Zij figureren [...]
Schröder, Allard – Sirius
De bezige bij, 380 pagina’s Jarenlang was ik een groot liefhebber van het proza van Allard Schröder. De hydrograaf, Grover, Wenst, De dode arm. Prachtige boeken allemaal in vaak bloemrijke taal geschreven door een goed [...]
Brouwers, Jeroen – De laatste deur
AtlasContact, 735 en 410 (Supplement) pagina’s Destijds al verslond ik de eerste uitgave van De Laatste Deur van Jeroen Brouwers. Nu is er een nieuwe bijgewerkte editie met een supplement. Wat mij betreft had dat supplement [...]
Kästner, Erich – Nota bene ‘45
Atlas, 192 pagina’s Gek genoeg is er niet eens zo heel veel informatie over de Duitse schrijver Erich Kästner (1899 – 1974) beschikbaar. Het Nederlandstalige lemma op Wikipedia is beschamend kort en het werd dus [...]
Schirach, Ferdinand von – Koffie en sigaretten
Arbeiderspers, 171 pagina’s Op aanraden van een vriendin kocht ik dit boek van deze mij nog onbekende Duitse schrijver, advocaat van beroep maar, zo stelde ik tijdens het lezen vast, ook een begenadigd schrijver. Van [...]
Jähner, Harald- Wolfstijd
Duitsland en de Duitsers 1945-1955 Uitgeverij De Arbeiderspers, 426 pagina’s plus notenapparaat Ik herinner mij begin jaren zeventig, liftend door de Bundesrepublik Deutschland, eens meegenomen te zijn door een niet eens zo oude vrachtwagenchauffeur, het [...]
Hout, Piet J. Van – Gevaarlijk spel
Over roofdieren en hun prooien Atlas|Contact, 237 pagina’s Als het roofdier zich zo optimaal mogelijk ontwikkelt om een prooidier te grazen te nemen en het prooidier zich zo optimaal mogelijk ontwikkelt om het roofdier te [...]
Trouet, Valerie -Wat bomen ons vertellen
Een geschiedenis van de wereld in jaarringen Lannoo, 265 pagina’s plus notenapparaat Als er een verband bestaat tussen de hoeveelheid neerslag en de hoeveelheid energie die afkomstig is van de zon, dan kun je jaarringen [...]
Hansen, Valerie – Het jaar 1000
De ontdekking van de wereld Thomas Rap, 294 pagina’s plus notenapparaat Het jaar 1000 was het jaar waarin de globalisering die in de eeuwen daarvoor al was begonnen, tot wasdom kwam. Vikingen waren de eersten [...]
Waterdrinker, Pieter – De rat van Amsterdam
Nijgh & van Ditmar, 590 pagina´s De nieuwe Pieter Waterdrinker, De rat van Amsterdam, wordt alom bejubeld. Maar heeft mij niet kunnen bekoren. Halverwege de roman overwoog ik in alle ernst het boek dicht [...]
Blom, Philipp – Het grote wereldtoneel
De Bezige Bij, 139 pagina’s Wij bevinden ons met ons economisch stelsel in de omegafase, zoals klimaatwetenschapper Schellnhuber het noemt: er is geen concept voor een kwalitatief andere toekomst. En dus gaan we door met [...]
Lepore, Jill – Deze waarheden
Een geschiedenis van de Verenigde Staten Arbeiderspers, 879 pagina’s plus uitgebreid notenapparaat Dit boek is vooral een politieke geschiedenis, schrijft de Amerikaanse historica Jill Lepore in de inleiding van haar vuistdikke Geschiedenis van de Verenigde [...]
Kollaard, Sander – Uit het leven van een hond
Uitgeverij van Oorschot, 160 pagina’s Ik kende deze schrijver niet maar ik besloot zowel de gedoodverfde winnaar van de Libris Literatuurprijs 2020, Manon Uphoff als de uiteindelijke winnaar, deze Sander Kollaard te lezen. Over Uphoff [...]
Markson, David – Wittgensteins minnares
Uitgeverij van Oorschot, 271 pagina’s David Markson publiceerde zijn roman Wittgensteins minnares in 1988 en pas nu is er een Nederlandse vertaling gekomen van wat inmiddels een cultboek is geworden. De roman is een monologue [...]
Malecki, Jakub – Roest
Em. Querido’s Uitgeverij, 285 pagina’s Een nog jonge Pool, deze Jakub Malecki, geboren in 1982 en lovend besproken door Michel Krielaars in de NRC, die hem vergelijkt met Wieslaw Mysliwski (1932), die andere en vijftig [...]
Verpale, Eriek – Gitta
Uitgeverij De Arbeiderspers, 150 pagina’s De novelle Gitta van de Vlaamse schrijver Eriek Verpaele verscheen in 1997. De uitgeverij spreekt van een roman maar net als de andere werken van Verpale: wat het ook is, [...]
Gruwez, Luuk – Het land van de handen
De Arbeiderspers, 522 pagina’s Nadat ik tot mijn grote verrassing kennis had gemaakt met het werk van de Vlaamse schrijver Eriek Verpale, besloot ik ook maar eens wat van zijn schrijver-vriend Luuk Gruwez te [...]
Verpale, Eriek – Katse nachten en De patatten zijn geschild (Nagelbrieven)
ECI (308 pagina’s) en Arbeiderspers (facsimile, 230 pagina’s) De afgelopen weken heb ik alles van de Vlaamse schrijver Eriek Verpale gelezen waar ik mijn hand op heb kunnen leggen. Alles in het klein, Olivetti 82, [...]
Verpale, Eriek – Grasland
Arbeiderspers, 89 pagina’s Dit Grasland is evenals Olivetti 82 een theatermonoloog voor de Vlaamse acteur Bob de Moor. Er is helaas geen beeldregistratie van. Grasland is geschreven in vet Gents dialect maar desondanks zeer goed [...]
Hunt, Will – Ondergronds
ambo | anthos, 276 pagina’s In 2019 verscheen Benedenwereld van Robert Macfarlane, een prachtig bijna poëtisch verslag van zijn tochten onder de grond op diverse plaatsen van onze aardbol. Daar is nu Ondergronds van de [...]
Verpale, Eriek – Alles in het klein & Olivetti 82
Arbeiderspers De schrijver Eriek Verpale kende ik niet, wij kennen hier in het algemeen de Vlaamse literatuur te weinig. Het is dat schrijvers als Jeroen Brouwers of Benno Barnard ons daar bij tijd en wijle [...]
Barnard, Benno – Zingen en creperen
atlas contact, 208 pagina’s Over de aanschaf van een nieuwe Barnard hoef ik nooit na te denken. Het moet wel gek lopen, wil ik me daarmee niet amuseren. Onlangs verscheen van hem Zingen en creperen, [...]
Shepherd, Nan – De levende berg
De Arbeiderspers, 176 pagina’s Jaren geleden stuitte ik op de prachtige boeken van Robert Macfarlane, die in De oude wegen euforisch sprak van ene Nan Shepherd. En dan vooral over haar The living mountain waarin [...]
Aan een karakter, brieven aan Jeroen Brouwers
Atlas Contact, 172 pagina’s Ter gelegenheid van de 80ste verjaardag van Jeroen Brouwers, verzocht diens uitgever een aantal mensen, voornamelijk schrijvers, uit de omgeving van de gelauwerde schrijver hem een brief te schrijven. Deze brieven [...]
Freriks, Kester – Stilte, ruimte, duisternis
Atheneum-Polak & Van Gennep, 295 pagina’s Stilte, ruimte en duisternis vormen het kompas voor dit boek waarin Kester Freriks heidevelden, duinen, dijken, kustlijnen, veengebieden, eilanden, zandheuvels, rivieren met elkaar verbindt. We kunnen er niet om [...]
Lecompte, Delphine – Western
Bezige Bij, 117 pagina‘s Negentiende-eeuwse Engelse mijnwerkerszonen, pedofiele tuinmannen, een knoestige ezeldrijver, een naargeestige koffiegigant, een pas ontslagen kraanmachinist, lamlendige sponzenverkopers, dorre boekhouders, verbeten uitvaartmedewerkers, een lukrake zwangere Mercedes, een fagotspelende sinoloog, een gepensioneerde stierenvechter, [...]
Bouma, Aglaia – Insectenrijk
Atlas contact, 230 pagina’s Insecten zijn geleedpotigen die kunnen vliegen en de meeste insecten hebben 3 paar poten. Spinnen, teken en mijten hebben 8 poten. Zijn er veel meer poten dan is het een pissebed, [...]
Berg, Floris van den – Finissage2
boek●scout, 383 pagina’s Vanaf pagina 1 staan we onmiddellijk met beide benen in de harde onontkoombare werkelijkheid in de snelle opvolger van Finissage van filosoof Floris van den Berg. Rampspoed, leven aan het einde van [...]
Binet, Laurent – Beschavingen
Meulenhoff, 362 pagina’s In zijn derde roman Beschavingen voert de Franse schrijver Laurent Binet – we kennen hem van HhhH en De zevende functie van taal – een gedachte-experiment uit. Hij grijpt in in de [...]
Illies, Florian – 1913 Het laatste gouden jaar van de twintigste eeuw
Atlas Contact, 311 pagina’s Door een misverstand las ik het tweede deel van 1913 eerst, waardoor ik veronderstelde dat ik in het eerste deel vast meer zicht zo krijgen op andere sectoren van het maatschappelijk [...]
Krasznahorkai, László – Baron Wenckheim keert terug
Wereldbibiotheek, 496 pagina’s Wat bezielt een uitgever om de afloop van een cascade aan gebeurtenissen op de achterflap reeds prijs te geven? Welk belang is daarmee gediend? Wie heeft daar baat bij? Wie zit daar op [...]
Daston, Lorraine – Tegen de natuur in
Octavo, 80 pagina’s De centrale vraag in dit essay van de voormalig directeur van het Max Planck Instituut voor wetenschapsgeschiedenis in Berlijn is de vraag waarom mensen in allerlei uiteenlopende culturen en tijdperken de natuur [...]
Illies, Florian – Nog meer 1913 Het laatste gouden jaar
Atlas contact, 222 pagina’s In een vervolg op 1913 Het laatste gouden jaar verzamelde Florian Illies talloze wetenswaardigheden, gebeurtenissen en anekdotes die zich afspeelden in het leven van de intellectuele elite in Europa in het [...]
Schippers, K. – Andermans wegen
EM Querido’s Uitgeverij, 188 pagina’s Eigenlijk vreemd dat ik niet eerder werk van K. Schippers las. Ik kocht dit boek omdat ik – doorgaans – houd van verhalen en beschouwingen over kunstenaars van divers pluimage. [...]
Lieske, Thomas – Dünya
Querido, 343 pagina’s Van Thomas Lieske weten we dat hij over een levendige en beeldende fantasie beschikt. Destijds verbaasde ik me erover dat hij in Gran Café een wereld schiep die volkomen authentiek en geloofwaardig [...]
Barnard, Benno – Een vage buitenlander
Een vage buitenlander (terug naar Engeland) Uitgeverij Atlas, 252 pagina’s (G)een boekbespreking Laat ik voorop stellen dat dit (g)een boekbespreking is. Benno Barnard moet een ongekend gelukkig man zijn met zoveel thuislanden. Een in België [...]
Nir Baram – Aan het einde van de nacht
De bezige bij, 375 pagina’s Het komt niet vaak voor dat ik een boek niet uitlees. Bij deze jongste roman van de Israëlische schrijver Nir Baram, hield ik het na 160 pagina’s voor gezien. Ik [...]
Brouwers, Jeroen – Cliënt E. Busken
Atlas Contact, 257 pagina’s Een nieuwe roman van Jeroen Brouwers, misschien wel zijn laatste. Ik kijk uit naar ieder nieuw boek van deze grootste schrijver van het Nederlands taalgebied. En ook dit keer word ik [...]
Brokken, Jan – Stedevaart
Atlas Contact, 403 pagina’s Het jongste boek van Jan Brokken is getiteld Stedevaart. Een mooie titel die meteen duidelijk maakt wat hij ermee beoogt. Brokken reist veel (en schrijft veel, gelukkig maar want dat kan hij [...]
Aken, Jan van – De ommegang
Querido 626 pagina’s Ik was al vaker lovende besprekingen van de boeken van Jan van Aken tegengekomen en op de achterzijde van deze jongste roman nam de uitgever klinkende recensies over van NRC, de Volkskrant [...]
Mercier, Pascal – Het gewicht van de woorden
Wereldbibliotheek, 447 pagina’s Pascal Mercier is het pseudoniem van de Zwitserse schrijver en filosoof Peter Bieri (1944). We kennen de schrijver van Nachttrein naar Lissabon, De Pianostemmer, Lea en Perlmann’s zwijgen. Nu, tien jaar na [...]
Schaevers, Mark – Orgelman
Felix Nussbaum, Een schildersleven De Bezige Bij, 431 pagina’s In de eerste helft van 1995 bezocht ik het Joods Historisch Museum in Amsterdam waar een tentoonstelling rond het werk van een mij onbekende schilder was ingericht: [...]
In Flanders Fields – De Geschreven Oorlog
In Flanders Fields Museum Manteau/De Bezige Bij, 1009 pagina’s Marguérite Yourcenar schrijft in een prachtige tekst in oktober 1914: “ik weet dat de vernietiging van de natuur door de mens zijn eigen vernietiging rechtvaardigt”. Ook de [...]
Littell, Jonathan – Een oude geschiedenis
Nieuwe versie Uitgeverij de Arbeiderspers, 347 pagina’s Eerste hoofdstuk. Zwembad, eruit klimmen, een gang in, steeds harder lopen, een klink tegenkomen en de deur openen. Er wordt overal veel geneukt, hedonisme ten top. In de [...]
Icke, Vincent – Reisbureau Einstein
Prometheus, 227 pagina’s De aarde is er dankzij de zon en we mogen nog even blijven totdat de zon over 5 miljard jaar ontploft en onze planeet wegvaagt, schrijft sterrenkundige Vincent Icke in zijn jongste [...]
Conrad, Joseph – Mensen en de zee
Prisma Boeken, 259 pagina’s Mensen en de zee bevat vijf korte verhalen van Joseph Conrad: Amy Foster, The end of the Tether, The secret sharer, The brute en The black mate. Verhalen die ik stuk [...]
Stape, John – De vele levens van Joseph Conrad
Een biografie Atlas, 378 pagina’s plus toelichting, registers en notenapparaat Nadat ik – ik geef het toe, op een wat laat moment – aan het verzamelde werk van Joseph Conrad was begonnen, besloot ik op [...]
Thoreau, Henry David – Wandelen
Historische Uitgeverij, 96 pagina’s Met een voorwoord van Norbert Peeters en een nawoord van Jelle Reumer Enkele jaren geleden – het was 2013 – las ik een fraai boekje van Frederic Gros met een gelijkluidende [...]
Conrad, Joseph – De zee, een spiegel
Uitgeverij Van Oorschot, 204 pagina’s Kort na zijn overlijden in 1924 schreef Virginia Woolf over Joseph Conrad: ‘Onze gast is heel plotseling vertrokken. Hij maakte altijd een geheimzinnige indruk.’ Conrad was, zo lees ik ergens, [...]
Conrad, Joseph – Hart der duisternis
LJ VEEN klassiek, 150 pagina’s met een nawoord van de vertaler, Bas Heijne, heruitgave 2019 Ik zag Apocalypse now eerder dan dat ik Heart of Darkness las. Sterker nog, pas nu besloot ik dit iconisch [...]
Dillard, Annie – Pelgrim langs Tinker Creek
Atlas contact, 319 pagina’s Ons lichaam is zodanig ingenieus ontworpen dat onze zintuigimpressies worden bewerkt voordat ze aan onze hersenen worden gevoed om er iets mee te doen, erop te reageren. Bij ééncellige diertjes is [...]
Roth, Joseph – Charleston op de vulkaan
Reportages uit Albanie en Italie Bas Lubberhuizen, 140 pagina’s Heerlijk, weer een nieuwe uitgave van Joseph Roth, dit keer van een verzameling aan artikelen die hij schreef voor de Frankfurter Zeitung. In 1927 reisde Roth [...]
Guillou, Jan – Zij die dromen doden slapen nooit
Prometheus, 367 pagina’s Een nieuw deel in de reeks van de Zweedse schrijver en historicus Jan Guillou waarin hij aan de hand van de wederwaardigheden van een van oorsprong Noors geslacht een beeld probeert te [...]
Blackburn, Julia – Lied van de tijd
Op zoek naar Doggerland De Bezige Bij, 342 pagina’s In een interview in de Volkskrant van 22 juni 2019 zegt schrijfster Julia Blackburn: “Als ik terugkijk op mijn boeken denk ik dat ik altijd in [...]
Storm, Arie – Het horrortheater van de Nederlandse literatuur
Prometheus, 190 pagina’s Ik kwam Arie Storm tegen in het VPRO Boeken programma van Edzard Mik. Ik had niet eerder van de man gehoord. De schrijver werd zeer welwillend bejegend door de presentator maar over de [...]
Macfarlane, Robert – Benedenwereld
Reizen in de diepe tijd Athenaeum – Polak & Van Gennip, 441 pagina’s We kennen Robert Macfarlane al van De oude wegen en De laatste wildernis, boeken die ik verslond. Onlangs verscheen Benedenwereld. Een ontdekkingstocht door [...]
Céline, Louis Ferdinand – interview
Louis-Ferdinand Céline Interview avec Louis Pauwels et André Brissaud (Radio-Télévision française) Printemps 1959 De video van dit interview vindt u op: http://www.ubu.com/film/celine_television.html Quand on arrive devant la maison de Louis-Ferdinand Céline à Meudon ce qu’on voit [...]
Baudet, Thierry – Houellebecq’s onvoltooide kritiek op de liberale moderniteit
Hieronder de volledige Nederlandse tekst van het essay van Baudet over Houellebecq. Gevolgd door een kritisch commentaar van mijn hand. Sérotonine by Michel Houellebecq Flammarion, 2019, 352 pages Voor een kort moment, vlak voor het einde [...]
Heijmans, Toine – Marifoonberichten
Uitgeverij Pluim, 176 pagina's. Ik las een wat magere en soms zelfs katterige recensie van dit boek in de NRC en besloot ondanks de zuinige toon toch dit boek aan te schaffen. Een boek over de [...]
Riemen, Rob – Adel van de geest
Atlas, 184 pagina’s Inmiddels alweer tien jaar geleden verscheen Adel van de geest van de oprichter van het Nexus Instituut in Tilburg, Rob Riemen, die ik tot nog toe enkel kende van het uitstekende De [...]
Magris, Claudio – Momentopnamen
De Bezige Bij, 141 pagina’s Het jongste boek van Claudio Magris heet Momentopnamen en bevat een aantal persoonlijke notities tussen 1999 en 2016. De foto op het omslag van de (voortreffelijke) Nederlandse vertaling (Linda Pennings) van [...]
Berg, Floris van den – Groen Liberalisme
Houtekiet, 159 pagina’s Onlangs verscheen van filosoof Floris van den Berg een manifest onder de titel Groen Liberalisme, aangekondigd als een urgent manifest. In zekere zin is dit manifest een logisch vervolg op zijn eerdere [...]
Houellebecq, Michel – Serotonine
Arbeiderspers, 303 pagina’s Op de omslag van deze nieuwe roman van Houellebecq is een sticker van de NRC geplakt met de aanrader ‘Indrukwekkend’ . Ik heb er een enorme hekel aan als uitgevers hun boeken op [...]
Robinson, Tim – De Arran-eilanden
Atlas, 375 pagina´s Een archipel van rotsen die ergens ten westen van Ierland in de oceaan zijn gesnipperd (met dank aan Benno Barnard): de Arran eilanden. Aan de oceaanzijde een eindeloze reeks kliffen, eilanden zonder zand [...]
Kalman Stefánsson, Jón – Het verhaal van Ásta
Ambo/Anthos, 431 pagina’s Ik zou de bespreking van deze nieuwe roman van de grote IJslandse schrijver Kalman Stefánsson kunnen samenstellen uit zinsnedes van mijn eerdere besprekingen van zijn werk. En het oordeel is gelijkluidend: een [...]
Gray, John – Zeven vormen van atheïsme
Een zoektocht om het mens-zijn te begrijpen Uitgeverij Spectrum, 219 pagina’s Een boek van John Gray is altijd een intellectuele uitdaging. Hij schrijft gecomprimeerd en een alerte geest is vereist om hem in al zijn [...]
Cooke, Lucy – Wilde Verhalen
De Geus, 358 pagina’s De evolutie heeft ons flink beet genomen door de meest onwaarschijnlijke dieren voort te brengen en ons in het duister te laten tasten omtrent het raadsel van hun e=bestaan, schrijft evolutionair bioloog [...]
Zwier, Gerrit Jan – Vijftig tinten groen
Langs de Ierse westkust Atlas Contact, 152 pagina’s Jaren geleden bereisden we al eens een deel van de westkust van Ierland, via Dublin naar Connemara en via de Ring of Kerry op Beara Peninsula en [...]
Pfeijffer, Ilja Leonard – Grand Hotel Europa
Uitgeverij De Arbeiderspers, 547 pagina’s Ik hoorde lovende woorden over La Superba, maar nam nooit het besluit dat boek te gaan lezen. Ik lees niet veel fictie meer, behalve van een paar schrijvers over wier [...]
Palin, Michael – Erebus, het verhaal van een schip
Uitgeverij Spectrum, 355 pagina’s John Franklin was ik in een voetnoot al tegengekomen in Arctica, dat prachtige boek van Bernice Notenboom. Reden genoeg om het jongste boek van Michael Palin te lezen. Palin kennen we [...]
Notenboom, Bernice – Arctica
Prometheus Amsterdam, 339 pagina’s Het smelten van het zee-ijs is een zorgwekkende ontwikkeling maar de primaire belangstelling van de moderne mens gaat toch echt uit naar de mogelijkheden voor olie- en gasboringen in het Noordpoolgebied (geschat [...]
Timm, Uwe – Icarië
Uitgeverij Podium, 436 pagina’s Ofschoon ik niet zo’n romanlezer ben besloot ik tot dit boek van de mij onbekende Uwe Timm vanwege het thema: hoe ging Duitsland voor en tijdens de oorlog om met eugenetica [...]
Hawking, Stephen – De antwoorden op de grote vragen
Postuum verscheen een verzameling opstellen van een van de grootste kosmologen van onze tijd, Stephen Hawking. De wetenschapper en schrijver die hier geen nadere introductie behoeft, wie kent hem niet? Zelfs mijn kleinzoon van tien weet [...]
Harari, Yuval Noah – 21 lessen voor de 21ste eeuw
Uitgeverij Thomas Rap, 390 pagina’s In Sapiens beschreef Yuval Noah Harari de geschiedenis van de menselijke soort. In Homo Deus beschreef hij hoe de nabije toekomst van homo sapiens eruit zou kunnen zien wanneer deze [...]
Brouwers, Jeroen – Het hout
AtlasContact, 735 en 410 (Supplement) pagina’s Destijds al verslond ik de eerste uitgave van De Laatste Deur van Jeroen Brouwers. Nu is er een nieuwe bijgewerkte editie met een supplement. Wat mij betreft had dat [...]
Roth, Joseph – Radetzkymars
Pandorapockets 1994 Vertaling W. Wielek-Berg Joseph Roth, Benno Barnard, Wojtila en de Radetzkymars Joseph Roth werd als zoon van een Oostenrijker en een Russische jodin geboren in 1894 in Brody, Galicië en diende tijdens de [...]
Zwier, Gerrit Jan – Op de Schotse toer
Atlas Contact, 187 pagina’s Sinds jaar en dag bereizen wij Groot Brittannië met een speciale liefde voor Schotland. Onlangs verscheen Op de Schotse toer van antropoloog en geoloog Gerrit Jan Zwier, tevens schrijver van vele [...]
Zweig, Arnold – De strijd om sergeant Grisja
Cossee, 431 pagina´s Arnold Zweig, een seculiere jood, werd geboren in 1887 en stierf op 26 november 1968 in Oost Berlijn. Mede door zijn ervaringen tijdens de Eerste Wereldoorlog – hij vocht in Servië, België [...]
Woud, Auke van der – Een nieuwe wereld
Het ontstaan van het moderne Nederland Uitgeverij Bert Bakker, 464 pagina’s Aan het einde van de 18de eeuw was de wereld vrijwel volledig verdeeld tussen Europa, Rusland en Amerika: Rusland annexeerde Noord- en Centraal Azië, [...]
Winter, Leon de – Het recht op terugkeer
De bezige bij, 458 pagina’s Wie het boek nog lezen moet, doet er beter aan deze recensie nog niet te lezen. Het is vrijwel onmogelijk om geen enkel detail van het plot vrij te geven [...]
Westbroek, Peter – De ontdekking van de aarde
Balans, 320 pagina´s Toen de wereld in 1968 voor het eerst waarnam hoe de aarde er vanuit de ruimte uitzag en tevoorschijn kwam achter de maan – Earthrise – veranderde er iets fundamenteels. Tot dan [...]
Waterdrinker, Pieter – Tsjaikovskistraat 40
Nijgh & van Ditmar, 430 pagina´s ‘Een autobiografische vertelling uit Rusland’ luidt de ondertitel van dit boek waarin de schrijver vertelt over zijn in Rusland beleefde avonturen, nadat hij er ooit heen reisde om er [...]
Warren, Hans – Geheim dagboek 2001
Op aanraden van een goede vriend gekocht en, je raadt het al: in een ruk uitgelezen, hetgeen ook al vergemakkelijkt werd doordat een griep mij velde zodat ik zomaar twee hele dagen thuis kon zijn. Ben [...]
Walser, Robert – Liefdesverhalen
Atlas, 288 pagina´s Robert Walser schreef aan het begin van de vorige eeuw in kranten en tijdschriften regelmatig columns en verhalen. Niet zelden gingen die verhalen over de liefde in al haar gedaantes en hoedanigheden. [...]
Walser, Robert – Jakob von Gunten
Uitgeverij de Arbeiderspers, 152 pagina´s Robert Walser kwam ik voor het eerst tegen in Logies in een landhuis van W.G. Sebald die op een ontroerende wijze beschreef hoe de schrijver hem aan zijn grootvader herinnerde, [...]
Walser, Martin – Een springende fontein
De Geus, 408 pagina’s Martin Walser, geboren in 1927 in Wasserburg aan de Bodensee heeft een specifieke plaats ingenomen in de zogeheten Historikerstreit in Duitsland met als inzet de vraag hoe de Duitse natie haar [...]
Walser, Martin – Dood van een criticus
Uitgegeven bij De Geus, 222 pagina’s Het boek dat in Duitsland een storm van kritiek oogstte. Het zou antisemitisch zijn en een infame aantasting van de naam Reich-Ranicki. Het eerste heb ik na lezing niet vast [...]
Walser, Martin – De levensloop der liefde
Uitgegeven bij De Geus, 571 pagina’s Nog nooit iets gelezen van deze Martin Walser, wel over hem. Over de controverses die hij oproept als hij schrijft over de nimmer aflatende zelfbeschuldigingen van Duitsers inzake de tweede [...]
Walser, Martin – Angstbloesem
Uitgeverij De Geus, 412 pag. “..als in de kunst het succes gegarandeerd is, dan wordt de kunst zelf het belangrijkst. L’art pour ‘art heet dat, geloof ik. Het succes wordt secundair. Maar bij het geld vermeerderen [...]
Wal, Gijsbert van der – Wijd open ogen
De Bezige Bij,386 pagina´s Eigenlijk lees ik nooit kunstrecensies. Behalve wanneer de naam van de kunstenaar of een afbeelding van een van diens werken mij intrigeert. De recensie lees ik vervolgens niet maar bewaar ik [...]
Vuillard, Éric – De orde van de dag
Meulenhoff, 158 pagina´s In Frankrijk bekroond met de Prix Concourt en dat heeft wat te betekenen aldaar. De Fransen houden zich nadrukkelijk bezig met de nazi’s, denk aan Jonathan Littell met De welwillenden of HhhH [...]
Verhulst, Dimitri – Godverdomse dagen op een godverdomse bol
Uitgeverij Contact, 186 pagina’s Wat voor een beeld doemt op als je niet uit de voeten kunt met een creationistische blik? Hoe ziet de wereld en de mens er uit wanneer je de vooruitgangsgedachte niet [...]
Verburgh, Kris – Schitterend!
Pandora, 340 pagina’s Begrijpelijke taal Wie begint na te denken over de dimensies die wij kennen en over het begrip ‘ontstaan’, wie zich afvraagt of het scheppingsverhaal een houdbare stelling is, wie de theorie van [...]
Verburgh, Kris – Fantastisch! Over het universum in ons hoofd
Houtekiet, 495 pagina’s Na Schitterend! over het universum waarin wij voortdwalen, publiceert de jonge Belg Kris Verburgh nu Fantastisch! Over het universum in ons hoofd. En net als zijn voorganger is ook dit een prachtboek [...]
Terrin, Peter – Post mortem
Arbeiderspers, 283 pagina´s Veel geprezen en veel beprijsd, deze roman van Peter Terrin. Niet eerder las ik een boek van hem en ik begon uiterst welwillend, ervan overtuigd een waar meesterwerk in handen te hebben, [...]
Hart, Maarten ‘t – Dienstreizen van een thuisblijver
Privé-domein 319 pagina’s In deze dienstreizen beschrijft Maarten ’t Hart zijn kennelijk onvermijdbare uitstapjes die voortvloeien uit zijn schrijverschap. Aan de ene kant koketteert hij met zijn weerzin tegen reizen in het algemeen en literaire [...]
Szerb, Antal – De Pendragonlegende
Uitgeverij van Gennip, 286 pagina’s Eerste uitgave 1934 Boedapest Weer zo’n schrijver uit het interbellum waar je de vingers bij aflikt. Werd er überhaupt wel slecht geschreven in die jaren? Ik kan het nauwelijks geloven. [...]
Stewart, Rory – De Schotse Marsen
Prometheus, 399 pagina´s Wie, zoals ik, belangstelling heeft voor The Perfid Albion of de eilandengroep ‘in splendid isolation’, doet er goed aan De Schotse Marsen van Rory Stewart te lezen. Stewart is Lagerhuislid voor de Conservatieven, [...]
Snyder, Timothy – Zwarte aarde
Ambo Anthos, 369 pagina´s plus notenapparaat Cruciaal voor het begrijpen van de geschiedenis van de holocaust is dat Hitler de wereld beschouwde als een met rassen bedekte planeet en niet als een planeet met soevereine [...]
Snyder, Timothy – Bloedlanden
AMBO,639 pagina´s Naar schatting veertien miljoen mensen waren tussen 1933 en 1945 slachtoffer van bedoelde massamoord door Hitler en Stalin in de Bloedlanden, het gebied van oostelijk Polen tot en met de Baltische staten en [...]
Sloterdijk, Peter – Kritiek van de cynische rede
Boom, 660 pagina´s In een voorwoord bij de heruitgave van deze Kritiek van de cynische rede schrijft Sloterdijk dat hij dit boek in deze tijd niet nog eens zo geschreven zou hebben. Niet alleen schreef [...]
Skidelsky, Robert & Edward – Hoeveel is genoeg?
De Bezige Bij, 300 pagina´s In rijke én arme samenlevingen komt onverzadigbaarheid voor als rijken het veel breder kunnen laten hangen dan de gemiddelde burger. Je kunt dat verklaren vanuit het Marxisme (onverzadigbaarheid verdwijnt als [...]
Sjalamov, Varlam – De handschoen; nagekomen berichten uit Kolyma
De bezige bij, 328 pagina’s met een nawoord van Jacq Vogelaar Varlam Sjalamov werd in 1929 tijdens het Stalin regime veroordeeld tot drie jaar concentratie-kamp veroordeeld en in 1937 nog eens tot vijf jaar , [...]
Seghers, Anna – Transit
Van Gennep,295 pagina´s Anna Seghers is het pseudoniem van Netty Radvanyi, geboren Reiling. Zij was een (deels) joods communiste, geboren in 1900. Zij kon dus niet rekenen op enige clementie van de zijde van de [...]
Seghers, Anna – Het zevende kruis
Van Gennep,423 pagina´s Anna Seghers is het pseudoniem van Netty Radvanyi, geboren Reiling. Zij was een (deels) joods communiste, geboren in 1900. Zij kon dus niet rekenen op enige clementie van de zijde van de [...]
Sebald, W.G. – Naar de natuur
De bezige bij, 101 pag. In 2001 overleed W.G. Sebald, hij kwam om bij een auto ongeluk. Helaas, want met zijn leven verdween een intrigerend schrijver die schitterend werk op zijn naam heeft staan en wat [...]
Sebald, W.G. – Duizelingen
De bezige bij, 208 pagina’s Duizelingen is de debuutroman van Sebald, geschreven in 1990 en in Nederlandse vertaling uitgebracht in 2008. Merkwaardig dat deze roman niet veel eerder werd vertaald. Sebald schreef Duizelingen volgens hetzelfde principe [...]
Sebald, W.G. – De natuurlijke historie van de verwoesting
De in 1944 in Wertach im Allgau geboren W.G. Sebald herinnert zich uit zijn vroegste jeugd eerder de schaduwen van de door hem nimmer beleefde vernietiging van de Duitse steden door met name de Engelse bombardementen [...]
Sebald, W.G. – Campo Santo
De Bezige Bij, 254 pagina´s Campo Santo is (vooralsnog) de laatste publicatie van W.G. Max Sebald, die in 2001 omkwam bij een verkeersongeval in Engeland waar hij onder meer doceerde aan de Universiteit van Norwich. [...]
Sebald, W.G. – Austerlitz
2003 de bezige bij 233 pagina’s In de loop der jaren kocht ik telkens het werk dat van Winfried Georg Sebald verscheen: Melancholische dwaalwegen (1992), De emigré’s (1993) en De ringen van Saturnus (1996). Onlangs verscheen [...]
Sebald, W.G. – Logies in een landhuis
De Bezige Bij, 190 pagina´s In Logies in een landhuis portretteert Sebald enkele schrijvers die hem meer dan lief zijn. Ofschoon het om schrijvers uit een ver verleden gaat en de kans op herlezen niet [...]
Schroeder, Allard – De hydrograaf
Sommigen zijn de vertelkunst machtig en slagen erin je mee te slepen in hun verhaal om je niet meer los te laten; het einde van het boek is teleurstellend omdat het verhaal daar eindigt en liever [...]
Schröder, Allard – Sebastiaans neus
De Bezige Bij, 447 pagina´s Een nieuwe Schröder schaf ik subiet aan. Ik heb mij nog nooit verveeld met een boek van hem en ook dit keer werd ik niet teleurgesteld. Ofschoon ik tegelijkertijd moet [...]
Schroeder, Allard – Raaf
Aan de wandel in een druilerig Sneek zie ik in de plaatselijke boekhandel opeens een nieuwe van Allard Schroeder liggen. Geen sekonde geaarzeld na de weldadige leeservaring van de Hydrograaf en Grover. En ofschoon ik belangwekkend [...]
Schroeder, Allard – Grover
De Bezige Bij 2003, 418 pagina's Eerder schreef ik zeer lovend over "De hydrograaf" en toen ik deze nieuwe roman van Allard Schroeder op het schap zag liggen besloot ik tot aanschaf, zonder enig bedenken. Ook [...]
Schröder, Allard – De schone slaper
De Bezige Bij, 171 pagina´s “Een nieuwe Schröder schaf ik subiet aan. Ik heb mij nog nooit verveeld met een boek van hem en ook dit keer werd ik niet teleurgesteld. Ofschoon ik tegelijkertijd moet [...]
Schröder, Allard – De econome
De bezige bij 191 pagina’s Een nieuwe van Schröder, die koop ik zonder aarzelen, al zijn vorige romans heb ik immers verslonden en met veel plezier en bewondering gelezen. Schröder, de stilist, de man die [...]
Schröder, Allard – De dode arm
De Bezige Bij, 565 pagina´s Een nieuwe roman van Allard Schröder, iets waar je naar uitkijkt. En zoals gewoonlijk stelt hij me niet teleur. Al aan het einde van de eerste pagina weet je: dit [...]
Márai, Sándor – Land, land…
Uitgeverij Wereldbibliotheek,345 pagina’s In 1971 publiceerde Sándor Márai zijn herinneringen aan Hongarije gedurende de Tweede Wereldoorlog en de jaren gedurende welke hij daarna nog in Hongarije woonde. In 1948 verliet hij zijn vaderland definitief waarna [...]
Sánchez Piñol, Albert – Nachtlicht
Uitgeverij Cossee, 224 pagina’s Nog niet eerder iets gelezen van deze Spaanse antropoloog en schrijver, geboren in 1965. Wel, om maar met het eindoordeel te beginnen: Nachtlicht is een prachtige vertelling die je vanaf de [...]
Kapuscinski, Ryszard – Ebbenhout
Arbeiderspers, 306 pagina’s Sedert 1957 verbleef Kapuscinski, onder meer als correspondent van het Poolse persagentschap PAP, meer en minder regelmatig in Afrika. In Ebbenhout is een aantal reisimpressies van zijn hand verzameld. Zelf zegt hij hiervan: [...]
Lorenzen, Rudolf – Allesbehalve een held
Arbeiderspers, 507 pagina’s Rudolf Lorenzen, in 1922 in Lübeck geboren, is de auteur van diverse romans, verhalen en scenario’s. Hij was eerst scheepsmakelaar, later werkzaam als graficus en reclameadviseur, en was cultuurcorrespondent voor Weltwoche. Lorenzen [...]
Roth, Joseph – Rebellie
Uitgeverij Atlas, 142 pagina’s Blijkens de flaptekst hebben we hier te maken met het laatste heruitgegeven werk van Joseph Roth. Het is een eenvoudig verhaal over een oorlogsinvalide die zijn “staatspensioen”, zijn status en zijn [...]
Roth, Joseph – Rechts en Links
Uitgeverij Atlas, 224 pagina’s Joseph Roth, de chroniqueur van het interbellum bij uitstek. Nu ben ik, zelf geboren in 1950, van jongs af aan al gefascineerd door schrijvers uit dat tijdperk. De tweede wereldoorlog was [...]
Roth, Joseph – Vlucht zonder einde
LJ Veen Klassiek, 159 pagina’s Joseph Roth behoeft geen nadere introductie. Het is een feest zijn boeken te lezen. Er zijn weinig schrijvers die zoveel kunnen uitdrukken met slechts een paar woorden. Als Franz Tunda, [...]
Roth, Joseph – Joden op drift
Bas Lubberhuizen, 132 pagina’s “Joden hebben recht op Palestina, niet omdat het hun land van oorsprong is, maar omdat geen enkel ander land hen wil. De angst van de Arabieren voor het verlies van hun [...]
Roth, Joseph – Hotel Savoy
Weer zo’n onnavolgbaar mooie roman van deze journalist annex schrijver uit het interbellum ofschoon: Joseph Roth was veel meer dan dat. Hij diende in het Keizerlijke leger tijdens de eerste wereldoorlog en was nadien vooral chroniqueur [...]
Rosenboom, Thomas – Spitzen
Het boekenweekgeschenk 2004 van deze nog jonge (geboren in 1956) maar al wel gevierde schrijver van prachtig proza als Gewassen vlees, Publieke werken en De nieuwe man. Werken waarin hij erin slaagt vergane tijden op een [...]
Rosenboom, Thomas – De rode loper
Querido, 252 pagina´s De jongste roman van Thomas Rosenboom speelt zich af tussen de jaren zeventig van de vorige eeuw en de daaropvolgende eeuwwisseling. Het milieu is de rock scene van het Arnhem uit die [...]
Rosenboom, Thomas – De nieuwe man
Querido, 315 pagina´s Al een aantal jaren bivakkeerde dit boek op mijn stapel ‘ongelezen’ net als Gewassen vlees dat ik eerst ter hand nam, maar al vrij snel terzijde lege vanwege het wel erg groot [...]
Riemen, Rob – De eeuwige terugkeer van het fascisme
ATLAS, 62 pagina’s NEXUS-oprichter en essayist Rob Riemen heeft een essay geschreven over het bijtijds signaleren van politiek-maatschappelijke ontwikkelingen die grote risico’s met zich mee kunnen brengen. Hij schetst de moderne massamens die uit is [...]
Dawkins, Richard – Het verhaal van onze voorouders
Vertaald door Mark van Nieuwstadt, Nieuw Amsterdam, 705 pagina’s In een buitengewoon fascinerend en spannend boek neemt Dawkins ons mee, terug in de tijd, naar de oorsprong van het leven. Hij laat ons zien dat [...]
Dawkins, Richard – Het grootste spektakel ter wereld
De schrijver behoeft nauwelijks nadere introductie. Zijn tegenstanders beschouwen hem als een militante atheïst, op zijn best vindt men hem drammerig. Anderen daarentegen zien hem als een eminent bioloog en pleitbezorger van de evolutietheorie. Ik kan [...]
Dawkins, Richard – God als misvatting en Zeeman die uit de bocht vloog
Einsteinbeschimpfung Dawkins begint zijn betoog in zijn omvangrijke studie God als misvatting door zich van het Einsteiniaanse geloof te ontdoen. Hij betoogt dat Einstein ondubbelzinnig heeft aangegeven niet te geloven in een persoonlijke god en dat [...]
Reich-Ranicki, Marcel – Mijn leven
Uitgeverij Bert Bakker, 2000, 374 pagina’s We kennen Marcel Reich-Ranicki hier voornamelijk van het Literarische Quartett, het legendarische televisieprogramma waarin literaire carrières werden gemaakt en gebroken. Berucht is de bespreking van Ein weites Feld van Günther [...]
Rebanks, James – Het herdersleven
Hollands Diep, 285 pagina´s Hoe komt het toch dat die Britten zo’n prachtige traditie van natuurboeken kennen? In de eerste plaats natuurlijk omdat traditie deze eilandbewoners in de genen zit. Maar ook – en James [...]
Raworth, Kate – Donut economie
Nieuw Amsterdam, 285 pagina´s Het adagio van de eeuwige groei, bij voorkeur uitgedrukt in het bbp, het bruto binnenlands product, lijkt onder economen onomstreden. Lijkt, want er zijn steeds meer economen en (andere) wetenschappers die [...]
Paustovski, Konstantin – Goudzand
Uitgeverij Van Oorschot, 596 pagina´s Vrijwel alle boeken van Paustovski heb ik gelezen, sommige zelfs herlezen, zonder uitzondering prachtige literatuur. Paustovski, de chroniqueur van het Rusland sedert de revolutie van 1917, de man met een [...]
Oudemans, Th.C.W. – Plantaardig
KNNV Uitgeverij, 157 pagina’s De mens heeft zichzelf buiten de natuur geplaatst en ziet zichzelf als de (be)heerser van de natuur. Dat hier sprake is van pure zelfoverschatting moet door de meesten onder ons nog [...]
Östergren, Klas – Gentlemen / Gangsters
Gentlemen (487 pagina’s), Gangsters (422 pagina’s), De Bezige Bij Gentlemen van de Zweedse schrijver Klas Östergren verscheen in 1980. Het vervolg Gangsters verscheen in 2005. De Nederlandse vertaling van beide romans verscheen in één band in [...]
O’Hanlon, Redmond – Storm
Uitgeverij Atlas, 348 pagina’s O’Hanlon behoeft geen nadere introductie, we kennen hem van Congo en Tussen Orinoco en Amazone en natuurlijk van de documentaireserie The Beagle. Al in 2003 verscheen Storm en pas nu ben [...]
Nooteboom, Cees – Scheepsjournaal
De Bezige Bij – 301 pagina’s De ondertitel luidt Een boek van verre reizen. Maar in werkelijkheid gaat dit Scheepsjournaal – ofschoon er niet zo heel veel in gevaren wordt – vooral over tijd, geschiedenis, [...]
Nicolson, Adam – Zeezicht
Atlas, 425 pagina´s Vijfentwintig kilometer ten oosten van the Outer Hebrides, ten oosten van Harris en ten zuidoosten van Lewis liggen drie eilandjes Garb Eilean, Eilean an Tighe (samen 143 hectare) en Eilean Mhuire (75 [...]
Mysliwski, Wieslaw – Steen op steen
Querido, 524 pagina's Van deze veel bekroonde Poolse schrijver las ik eerder Over het doppen van bonen, een onvergetelijk mooie vertelling. Onlangs verscheen dit Steen op steen in vertaling, een magistraal boek, geschreven vanuit het [...]
Mysliwski, Wieslaw – Over het doppen van bonen
Querido – 383 pagina’s De mij tot voor kort volslagen onbekende Wieslaw Mysliwski blijkt een rasverteller te zijn die met Over het doppen van bonen een geweldige en indrukwekkende monoloog heeft geschreven die je het [...]
Mysliwski, Wieslaw – De laatste hand
Querido, 540 pagina's Een nieuwe Mysliwski! Ik zag er naar uit na de twee eerdere, verpletterende ervaringen met Over het doppen van bonen en Steen op steen. Dit De laatste hand vertelt het verhaal van [...]
Mysliwski, Wieslaw – De horizon
Querido, 524 pagina's Van deze veel bekroonde Poolse schrijver las ik eerder Over het doppen van bonen, Steen op steen en De laatste hand. Stuk voor stuk onvergetelijk mooie vertellingen, vooral over het langzaam maar [...]
Münninghoff, Alexander – De stamhouder
Prometheus . Bert Bakker, 330 pagina´s Hoe ziet je leven eruit als je midden in een oorlog wordt geboren uit het huwelijk van een vader die in onmin leeft met zíjn Nederlandse vader omdat de [...]
Huigens, Ties en Peter de Jong – Muggenzifters en mierenneukers
Onder eindredactie van Ties Huigens en Peter de Jong verscheen in augustus 2006 met een voorwoord van Midas Dekkers bij de uitgeverij van de Wageningen Universiteit, Leerstoelgroep Entomologie het boek Muggenzifters en mierenneukers. Waarom pas nu [...]
Houellebecq, Michel – Mogelijkheid van een eiland
Uitgeverij De Arbeiderspers, 417 pagina’s Houellebecq heeft, lees zijn eerdere romans, weinig op met het verschijnsel mens. Dat hijzelf tot deze soort behoort speelt in zijn oordeel geen enkele rol. En men moet toegeven dat [...]
Houellebecq, Michel – De koude revolutie
Samengesteld en vertaald door Martin de Haan Arbeiderspers 349 pagina’s Een onvermijdelijke aanschaf, deze koude revolutie, na Elementaire deeltjes, Platform, Lanzarote en De wereld als markt en strijd gelezen te hebben. In dit boek zijn [...]
Mercier, Pascal – Perlmann’s zwijgen
Wereldbibliotheek, 623 pagina´s Een select gezelschap taalwetenschappers komt op uitnodiging van Olivetti bijeen in een Italiaanse badplaats. Een van hen, een Rus, moet aanvankelijk verstek laten gaan wegens privé beslommeringen om later alsnog ten tonele [...]
Mercier, Pascal – Nachttrein naar Lissabon
Wereldbibliotheek, 414 pagina’s In de boekhandel nam ik het boek enkele malen ter hand, legde het weer terug en ging op zoek naar eventuele alternatieven maar trof die niet aan en besloot vervolgens tot de [...]
Mercier, Pascal – De pianostemmer
Wereldbibliotheek 447 pagina’s Dat Pascal Mercier een geweldig schrijver is weten we sedert Nachttrein naar Lissabon en Perlmann’s zwijgen. Nu is ook een eerdere roman in het Nederlands vertaald, De pianostemmer uit 1998. En wederom [...]
Marías, Javier – De verliefden
Meulenhoff, 368 pagina´s J.M. Coetzee noemt Javier Marías “een van de beste hedendaagse schrijvers”. Orhan Pamuk meent zelfs dat Marías de Nobelprijs verdient. En zo treffen we op de flaptekst nog meer uiterst lovende aanbevelingen [...]
Márai, Sándor – De meeuw
Uitgeverij Wereldbibliotheekl, 191 pagina’s Het leven voltrekt zich in jouw aanwezigheid maar vaak zonder dat je erbij stil staat waarom de geschiedenis nu juist deze koers heeft. Sandor Márai is zo’n schrijver die deze laatste [...]
Márai, Sándor – De opstandigen
Naar verluidt beschouwde Sándor Márai deze roman als zijn meest geslaagde werk waarin hij op de meest volledige manier kon verwoorden wat hem bezig hield, raakte. Het boek beschrijft de wederwaardigheden van vier jongelingen (Abel, Ernö, [...]
Márai, Sándor – De nacht voor de scheiding
Wereldbibliotheek, 207 pagina’s Györgyi Dandoy verklaarde in zijn recensie in de NRC het motto van deze roman: “Wat overdag werd opgebouwd, stortte ’s nachts weer in…“ nader. Het is een zin uit een Hongaarse ballade [...]
Márai, Sándor – De gravin van Parma
Wereldbibliotheek, 254 pagina’s Giovanni Giacomo leefde van 1725 tot 1798 en is in de wereldliteratuur vooral bekend als Casanova, in welke hoedanigheid hij zijn naam geleend heeft aan een bepaald type man, de vrouwenversierder. Wij [...]
Márai, Sándor – Bekentenissen van een burger
Wereldbibliotheek, 452 pagina’s Vertaald door Henry Kammer Men zou het eerste deel van deze roman van Márai kunnen lezen als een socio-antropologische studie van het Habsburgse rijk vlak voordat het definitief ten onder zou gaan. [...]
Macfarlane, Robert – De oude wegen
De Bezige Bij, 393 pagina´s Mij leek dat Nicolas Bouvier het ultieme reisboek had geschreven met De wegen van de wereld. Maar zonder ook maar een jota te wijzigen aan mijn superlatieve waardering van dat [...]
Macfarlane, Robert – De laatste wildernis
De Bezige Bij, 341 pagina´s Eerder schreef ik over De oude wegen van Robert Macfarlane. Inmiddels is een tweede boek van hem verschenen, De laatste wildernis. Wat mijn waardering betreft kan ik kort zijn: ook [...]
Macdonald, Helen – De H is van havik
De Bezige Bij,3324 pagina´s Helen Macdonald is schrijver, dichter, geschiedkundige en natuuronderzoeker. Haar bestaan wordt op zijn kop gezet door het plotselinge overlijden van haar vader. Ze besluit een jonge havik te kopen om deze [...]
Luyendijk, Joris – Dit kan niet waar zijn
Atlas, 200 pagina´s De financiële wereld vertegenwoordigt het kapitaal, het bloed van een sociaaleconomische ordening zoals de moderne samenlevingen dat zijn. Bij uitstek een geglobaliseerd fenomeen in een wereld die geen wereldregering kent. En daarom [...]
Looij, Maarten – Er staat wat er staat
Uitgeverij Xanten, 139 pagina´s Wie debuteert er op zijn tweeënnegentigste? Dat is toch weinigen gegeven. Maar oud-leraar Nederlands, Maarten Looij, geboren in 1920, heeft zojuist zijn eerste dichtbundel het leven laten zien. Eerder verschenen van [...]
Ljubic, Nicol – Zeezwijgen
Babel & Vos, 192 pagina´s Nicol Ljubic (1971) is geboren in Zagreb uit een Kroatische vader en Duitse moeder. Hij woonde in Zweden, Griekenland en Rusland alvorens terecht te komen in Duitsland, waar hij actief [...]
Ljubic, Nicol – Als was het liefde
Babel & Vos, 192 pagina´s Nicol Ljubic (1971) is geboren in Zagreb uit een Kroatische vader en Duitse moeder. Hij woonde in Zweden, Griekenland en Rusland alvorens terecht te komen in Duitsland, waar hij actief [...]
Lieske, Tomas – Gran Café Boulevard
Querido 2003, 357 pagina’s Om met de konklusie te beginnen: dit is een formidabele roman en voor zover ik weet eerst de derde van deze schrijver die met zijn vorige titel – Franklin - in [...]
Lieske, Thomas – Alles kantelt
Querido, 245 pagina´s Een nieuwe roman van Thomas Lieske. Eerder las ik van hem Grand Cafe Boulevard en Dünya, beide prachtige romans. En dat geldt trouwens ook voor dit Alles kantelt. Lieske heeft mooie taal [...]
Leigh Fermor, Patrick – Een voettocht langs Rijn en Donau
Atlas, Klassieke reizen,559 pagina´s Robert Macfarlane van onder andere De oude wegen raadde dit boek aan. Patrick Leigh Fermor leefde van 1915 tot 2011 en leidde een veelbewogen leven zoals dat heden ten dage nauwelijks [...]
Kundera, Milan – Afscheidswals
Afscheidswals is zo’n typisch Kundera boek: in een lichtvoetige stijl worden ernstige thema’s beschreven. Hierin is Kundera werkelijk onovertroffen. Zo ook in deze heerlijke roman die vijf dagen beschrijft waarin enkele meer of minder uitgesproken persoonlijke [...]
Kroonenberg, Salomon – Waarom de hel naar zwavel stinkt
Uitgeverij Atlas372 pagina’s In Waarom de hel naar zwavel stinkt gaat de geoloog Salomon Kroonenberg op zoek naar wat verondersteld wordt de thuishaven voor de hel te vormen. Aan de hand van de vroegste beschrijvingen [...]
Krleza, Miroslav – De terugkeer van Filip Latinovicz
Dit was weer eens zo'n boek dat je in de boekhandel in je handen neemt, je bevoelt de kaft en vergaapt je aan de cover, je bladert er een beetje doorheen en denkt: moesten we maar [...]
Krijger, Etto – Slauerhoff in zelfbeelden
Uitgeverij Atlas, 2003, 191 pagina’s Ik houd niet van letters Er zijn dichters wien je veel, zo niet alles vergeeft. Slauerhoff is zo’n dichter, ik bewonder hem sinds ik kennis maakte met zijn werk en mijn [...]
Krauss, Lawrence – Universum uit het niets
Nieuw Amsterdam,236 pagina´s Lawrence Krauss is natuurkundige en kosmoloog en heeft met zijn Universum uit het niets een boek geschreven dat even spectaculair is als destijds The origin of species van Charles Darwin. Zelden heb [...]
Krasznahorkai, László – Satanstango
Wereldbibliotheek,315 pagina´s In 1985 debuteerde deze Hongaarse schrijver met Satanstango. Hij schreef tevens het scenario voor de gelijknamige film van Béla Tarr, die er een zeven uur durend epos in zwart wit van draaide. Dit [...]
Krasznahorkai, László – De melancholie van het verzet
Wereldbibliotheek, 415 pagina´s Na het onvergetelijke Satanstango is hier dan eindelijk een volgende roman in vertaling van Krasznahorkai verschenen: De melancholie van het verzet. Over Satanstango schreef ik enkele jaren geleden het volgende. “Een mogelijke [...]
Kertész, Imre – Onbepaald door het lot
De bezige bij 2009, 213 pagina’s Vertaling Henry Kammer Imre Kertész werd geboren in 1930, woonde in Boedapest, en werd op veertienjarige leeftijd uit de bus geplukt en naar Auschwitz getransporteerd, eenvoudig omdat hij joods [...]
Kershaw, Ian – Tot de laatste man
Spectrum,595 pagina´s De vraag waarom de Duitsers er tegen het einde van de oorlog niet de brui aan gaven – de strijd was immers onmiskenbaar verloren – blijft intrigeren. Met de aanstormende vijand in zicht, [...]
Keilson, Hans – Komedie in mineur
Van Gennep, 127 pagina’s Hans Keilson wordt wereldwijd geroemd en superlatieven schieten daarbij tekort. Er wordt van hem zelfs beweerd dat zijn werk de naziperiode en de holocaust in een nieuw licht plaatsen. Ik doe [...]
Kapuscinski, Ryszard – Lapidarium
Privé Domein nr. 252, keuze en vertaling Gerard Rasch, 196 pagina’s Lapidarium is een collage van overpeinzingen, aforismen en statements van de Poolse wereldburger Pauscinski, verdeeld over een viertal periodes, rond de jaren 1990, 1996, 1997 [...]
Kalman Stefánsson, Jón – Zomerlicht, en dan komt de nacht
Anthos, 238 pagina’s Pas nu verschijnt de Nederlandse vertaling van het romandebuut van de IJslandse schrijver Jón Kalman Stefánsson onder de titel Zomerlicht, en dan komt de nacht. Kalman Stefánsson is, ik schreef dat al [...]
Kalman Stefánsson, Jón – Vissen hebben geen voeten
Anthos, 344 pagina’s “En dan ga je het lavaveld in dat aanvankelijk een oerkreet is, en vervolgens een met mos begroeid zwijgen”. Een van de eerste zinnen die ik lees in de nieuwe roman van [...]
Kalman Stefánsson, Jón – Het verdriet van de engelen
Anthos, 325 pagina’s Het lang verwachte vervolg op Hemel en hel, het eerste deel van een trilogie door de IJslandse schrijver Jón Kalman Stefánsson. Was ik over het eerste deel al lyrisch, nu wordt het [...]
Kalman Stefánsson, Jón – Het hart van de mens
Anthos, 415 pagina’s Eerder verschenen van deze IJslandse schrijver Hemel en hel en Het verdriet van de engelen. Dit Het hart van de mens is het slotdeel van een indrukwekkende en buitengewoon fraaie trilogie. Het [...]
Kalman Stefánsson, Jón – Hemel en hel
Anthos, 207 pagina’s Wat de uitgever heeft bewogen om op de achterflap veel te veel en te concrete informatie te verstrekken over een dramatische gebeurtenis waaromheen deze roman is gecomponeerd, is mij een raadsel. Zelf [...]
Jünger, Ernst – Oorlogsroes
Uitgeverij Arbeiderspers, 346 pagina’s In Oorlogsroes, in 1920 verschenen als In Stahlgewittern, beschrijft Ernst Jünger zijn frontervaringen gedurende de Eerste Wereldoorlog. In deze oorlog was hij – enkel onderbroken om zijn wonden te laten [...]
Roth, Joseph – Rechts en Links
Uitgeverij Atlas, 224 pagina’s Joseph Roth, de chroniqueur van het interbellum bij uitstek. Nu ben ik, zelf geboren in 1950, van jongs af aan al gefascineerd door schrijvers uit dat tijdperk. De tweede wereldoorlog was [...]
Roth, Joseph – Het valse gewicht
Geschiedenis van een ijkmeester Uitgeverij Atlas, 159 pagina’s Vertaald door Wilfred Oranje Wat prachtig toch dat grote maar toch vergeten schrijvers aan de vergetelheid worden onttrokken. Daardoor kunnen we nu alsnog genieten van het werk van [...]
Roth, Joseph – De Kapucijner Crypte
Eldorado, 175 pagina’s Vlak voor het begin van de Tweede Wereldoorlog publiceert Roth in 1938 zijn Kapucijner Crypte waarin hij de lotgevallen van een Trotta schildert vlak voor, tijdens en na het uitbreken van de [...]
Jong, Oek de – Hokwerda’s kind
Een ode aan de liefde is dit boek waarin Lin een schitterende hoofdrol vertolkt. Van enige moederbinding is nauwelijks sprake, sterker nog, haar moeder heeft haar waarschijnlijk nooit echt gewild; ze was een van die onvermijdelijkheden [...]
Jong, Oek de – Cirkel in het gras
Lag het aan mij, de sombere tijd van het jaar, de gestegen prijzen voor sterke drank of misschien toch gewoon aan het boek? Ik weet het niet maar op de een of andere manier ontglipte dit [...]
Littell, Jonathan – De Welwillenden
Arbeiderspers, 978 pagina’s Weltanschauung Een roman waar veel over te doen is, in het Frans geschreven door de zoon van een Joods Amerikaanse spionagethrillerschrijver, geboren in New York maar het grootste deel van zijn kindertijd [...]
Brouwers, Jeroen – Datumloze dagen
Uitgeverij Atlas, 186 pagina’s Datumloze dagen, de jongste (ook de laatste?) roman van Jeroen Brouwers beschrijft de ontmoetingen van een vader met zijn niet gewilde zoon. Het huwelijk waaruit de zoon geboren wordt, strandt en [...]
Brouwers, Jeroen – Oerboek en Het circus der eenzaamheid
Oerboek uitgegeven in 2006 bij Atlas Het circus der eenzaamheid uitgegeven bij de Arbeiderspers in 1994. Altijd weer een feest, er ligt een nieuwe Brouwers bij de boekhandel. Het oerboek, ’n oerboek, nog eens rondgesnuffeld [...]
Brouwers, Jeroen – De schemer daalt
Feuilletons 7, 223 pagina’s Alweer de zevende editie van feuilletons door Jeroen Brouwers. Was zijn vorige publicatie ‘Stoffer en blik’ getiteld, ook dit ‘De schemer daalt’ doet vermoeden dat hier een schrijver aan het woord [...]
Siebelink, Jan – Knielen op een bed violen
De bezige bij 446 pagina’s Niet eerder las ik werk van Jan Siebelink ofschoon hij mij om een of andere, niet geconcretiseerde reden sympathiek en als schrijver de moeite waard toescheen. Op zijn eigen website [...]
Born, Jaap van den – De Canon van Nederland
De Nijmeegse dichter Jaap van den Born vertaalde niet alleen de gedichten van de Arabische dichter Abu Al-Ma’arri maar schreef daarnaast onder meer een satirische bundel over het lijden van Jezus en een zeer fraaie bundel [...]
Coetzee, J.M. – Langzame man
Cossee Amsterdam, 284 pagina’s Na het lezen van de magistrale roman Elizabeth Costello en een enthousiaste aanbeveling van een goede vriend besloten tot de aanschaf van de nieuwste roman van Coetzee. De eerste koele zondag [...]
Ipema, Jan – Ernst Jünger
In dienst van Leviathan & Tegen de stroom Uitgeverij Aspekt Als op 22 september 1984 president Mitterand en Bundeskanzler Kohl in Verdun hand in hand de Eerste Wereldoorlog gedenken en Mitterand eraan herinnert dat mémoire [...]
Hynckes, Raoul – De vrienden van middernacht
Arbeiderspers Privédomein 24 1973, 149 pagina’s Op een zonnige zaterdag in Bredevoort gevonden, deze oude uitgave van AP. En voor wie de magisch realisten een bijzondere aantrekkingskracht hebben, kan dit boekwerkje niet onaangeroerd blijven. Hynckes overleed [...]
Hertmans, Stefan – Oorlog en terpentijn
De bezige bij, 334 pagina´s Stefan Hertmans kreeg van zijn opa enkele schriftjes met diens herinneringen aan de Grote Oorlog. Die schriftjes en zijn eigen herinneringen aan de vader van zijn moeder leidden uiteindelijk tot [...]
Hesse, Herman – Demian & Tussen de raderen
Herman Hesse herlezen: Tussen de raderen (1906) & Demian (1919) In het Duitsland van de vorige eeuwwisseling kon een meer dan gemiddelde leerling staatsexamen doen om vervolgens tot aan de dood verzekerd te zijn van [...]
Hendriksma, Martin – De Rijn
De Geus, 358 pagina´s Ik kende hem niet, deze Martin Hendriksma, schrijver en journalist. Hij noemt zichzelf een rivierfantast en wie heeft niet ooit eens met zijn wijsvinger in de Bosatlas de loop van de [...]
Heivoll, Gaute – Voordat ik brand
Prometheus, 286 pagina’s Heivoll wordt gezien als een van de belangrijkste hedendaagse schrijvers in Noorwegen. Voordat ik brand is een intrigerende roman naar aanleiding van gebeurtenissen die daadwerkelijk hebben plaatsgevonden: een brandstichter zaait onrust en [...]
Böll, Heinrich – Brieven uit de oorlog 1939 – 1945
Arbeiders Pers, 337 pagina’s Een God is de mens als hij droomt, een bedelaar als hij nadenkt. Een van de vele fraaie aforismen van Böll, die op 22-jarige leeftijd tot de wapenen geroepen wordt en [...]
Böll, Heinrich – Huizen zonder vaders
Albert de Lange, 319 pagina’s Huizen zonder vaders verscheen op de Nederlandse markt in een vertaling van Jan Blokker in 1964 in een buitengewoon saaie en nauwelijks enige zijdelingse informatie bevattende uitgave van Albert de Lange. [...]
Böll, Heinrich – Eng is de poort
Albert de Lange N.V. 1964 3de druk, 215 pagina’s Vlak voor de oorlog is Fred met Käte getrouwd en inmiddels hebben zij drie kinderen, een onderweg en een vroeg gestorven tweeling. Deze roman gaat over armoede [...]
Böll, Heinrich – De engel zweeg
Amber 1994, 143 pagina’s In 1950 bood Böll zijn manuscript De engel zweeg aan zijn uitgever aan. De roman werd evenwel niet gepubliceerd omdat naar de mening van de uitgever het lezerspubliek niet op oorlogsliteratuur zat [...]
Hart, Maarten ’t – De Schrift betwist & Nico ter Linden – Het verhaal gaat
Het was mijn bedoeling een recensie van het boek van Maarten ’t Hart te schrijven: ‘de Schrift betwist’ een lucide, geestig, maar vaker nog verontrustend boek, bevattende een aantal artikelen die ’t Hart in de NRC [...]
Harris, John – Enhancing Evolution
Princeton, 205 pagina´s In Enhancing Evolution onderzoekt de Britse ethicus John Harris de ethische en morele implicaties van nieuwe technieken die de mens in staat stellen verbeteringen aan te brengen in eigen lichaam en geest. Niet [...]
Haring, Bas – Plastic panda’s
Nijgh & van Ditmar, 237 pagina’s Haring stelt dat als je alle mensen een vierkante meter geeft, je dan 7 miljard vierkante meter nodig hebt om ze allemaal onder te brengen ofwel – stelt Haring [...]
Harari, Yuval Noah – Sapiens
Thomas Rap, 446 pagina´s Veel geprezen werd dit boek, wereldwijd en ik kan hier slechts aan toevoegen dat al die loftuitingen volledig op hun plaats zijn. Harari schreef deze kleine geschiedenis van de mensheid zodat [...]
Harari, Yuval Noah – Homo Deus
Thomas Rap, 409 pagina´s In Sapiens schetste de Israëlische historicus Yuval Noah Harari de ontstaansgeschiedenis van homo sapiens en diens invloed op zijn omgeving. Via de landbouw- en industriële revolutie evolueerde de menselijke soort tot [...]
Keilson, Hans – In de ban van de tegenstander
Vangennep Amsterdam, 240 pagina’s Keilson (Bad Freienwalde 1909) emigreerde in 1936 naar Nederland en nam daar deel aan het verzet, nadat zijn eerste roman Das Leben geht weiter door de nazi’s verboden werd. In de [...]
Kuitert, H.M. – Dat moet ik van mijn geloof
Godsdienst als troublemaker in het publieke domein Uitgeverij Ten Have, 157 pagina’s Paard van Troje In 2006 publiceerde de WRR haar rapport Geloven in het publieke domein waarin gepleit werd voor een herziening van de [...]
Guillou, Jan – Echte Amerikaanse jeans
Prometheus, 317 pagina’s Het zesde deel alweer van de familiesaga Lauritzen (eerder verschenen al Bruggenbouwers, Dandy uit het noorden, Tussen rood en zwart, De kop in het zand en Blauwe Ster) beschrijft Jan Guillou de [...]
Guillou, Jan – De kop in het zand
Prometheus, 394 pagina’s In dit vierde deel van de familiesaga Lauritzen (eerder verschenen al Bruggenbouwers, Dandy uit het noorden en Tussen rood en zwart) beschrijft Jan Guillou de periode 40 – 45. Uiterst interessant alleen [...]
Guillou, Jan – De grote eeuw
Prometheus – trilogie Bruggenbouwers De Zweedse auteur en journalist Jan Guillou schreef een familiesaga welke zich afspeelt tussen het eind van de 19de eeuw en het noodlottige jaar 1939. Het eerste deel van deze kroniek [...]
Guillou, Jan – Blauwe ster
Prometheus, 352 pagina’s De grote eeuw is een ambitieus project van de Zweedse schrijver Jan Guillou, die tot nog toe vijf delen publiceerde en naar verluidt volgen er nog eens vijf. Ik moet zeggen, ik lees [...]
Guillou, Jan – 1968
Prometheus, 349 pagina’s Het zevende deel van de familiesaga Lauritzen (eerder verschenen Bruggenbouwers, Dandy uit het noorden, Tussen rood en zwart, De kop in het zand en Blauwe Ster, Echte Amerikaanse jeans) beschrijft Jan Guillou [...]
Guerot, Ulrike – Red Europa!
Waarom Europa een republiek moet worden Atlas Contact, 290 pagina´s Met afstand het belangrijkste boek over het lot van het Avondland is niet Der Untergang des Abendlandes van Oswald Spengler maar Red Europa! van Ulrike [...]
Grossman, Vasili – Leven en lot
Uitgeverij Balans, 959 pagina’s In 1960 werd het manuscript van een van de grote meesterwerken der moderne literatuur door de KGB in beslag genomen. Pas 20 jaar later kon een kopie van het manuscript naar het [...]
Grossman, Vasili – Alles stroomt
De Geus, 198 pagina’s Hoe merkwaardig toch dat het werk van Grossman pas laat tot de Nederlanden doordrong, kennelijk van meet af aan in de schaduw verkerend van Solzsjentitsjin en wat mij betreft ten onrechte. Zonder [...]
Grossman, David – Leven en schrijven
Cossee, 199 pagina´s Van essayist en romancier David Grossman is een bundel teksten, bij diverse gelegenheden door de schrijver uitgesproken, verschenen onder de titel Leven en schrijven. In augustus 2006 kwam zijn zoon, militair Uri [...]
Gros, Frédéric – Wandelen
Bezige Bij, 243 pagina´s Frédéric Gros is hoogleraar filosofie aan een van de Parijse universiteiten en hij schreef een zeer lezenswaardige verhandeling over wandelen. Soms aan de hand van overpeinzingen over begrippen maar vooral – [...]
Gray, John – Strohonden
Zelfbewustzijn is een illusie AMBO pp 182 John Gray is hoogleraar in het Europees Denken aan de London School of Economics. In Strohonden geeft hij zijn visie op de zichzelf mateloos overschattende moderne mens die zich [...]
Gray, John – De ziel van de marionet
AMBO, 168 pagina´s Heinrich von Kleist (1777 – 1811) opperde al dat zelfbewustzijn een obstakel kan zijn voor een leven in vrijheid. Van oudsher, zegt Gray, wordt gesuggereerd dat de mens bij de alledaagse wijze [...]
Gray, John – De stilte van dieren
AMBO, 159 pagina´s De Britse filosoof John Gray begint zijn jongste boek met de Neanderthaler van Arthur Koestler en de geschiedenis van Joseph Conrad’s Kayert. Wij mensen hebben een hoge dunk van onszelf maar feitelijk [...]
Grass, Günther – De box
Meulenhoff, 200 pagina’s Ik ben een groot liefhebber van Gunther Gras. Met name Krabbengang en De rokken van de ui zijn grote romans. Ook De box vertelt een mooi verhaal. Het verhaal van het fotografenechtpaar [...]
Grass, Günter – De rokken van de ui
Meulenhof, 477 pagina’s Een enkel voorbeeld van het prachtige proza van Grass is bijvoorbeeld te vinden aan het begin van het hoofdstuk Ingekapselde zaken: “Het ene woord roept het andere. Schulden en schuld. Twee woorden, zo [...]
Glastra van Loon, Karel – Passievrucht
Prachtig boek van een schrijver die als de huisdenker van de SP wordt gezien en die onlangs in opspraak kwam vanwege een voorwoord bij een boek met stellingnames die uitgelegd kunnen worden als anti-semitisch (dit laatste [...]
Fulbrook, Mary – Een kleine stad bij Auschwitz
De Bezige Bij, 414 pagina’s Deze studie richt zich feitelijk op de Duitsers die het nazibewind mogelijk maakten, uitvoerden en ervan profiteerden. Mensen die niet behoorden tot de daders, slachtoffers of omstanders. Mensen die niet [...]
Folkertsma, Anne – Hans Fallada
Cossee, 416 pagina´s Eindelijk is er dan een Nederlandstalige biografie van Hans Fallada, de schrijver van o.a. Alleen in Berlijn, Wat nu kleine man? , In mijn vreemde land en De drinker. De biografie is [...]
Fest, Joachim – Onbeantwoordbare vragen
De Bezige Bij, 243 pagina’s In september 2006 overleed Joachim Fest, historicus en journalist. Internationale faam verwierf hij met zijn biografieën van Hitler en Speer. Speer, architect van grote plannen voor Germania, het megalomane ontwerp voor [...]
Fest, Joachim – Ik niet
De bezige bij, 348 pagina’s Joachim Fest, historicus en schrijver van gedenkwaardige biografieën over Hitler en Albert Speer heeft na lang aarzelen gehoor gegeven aan het door velen geuite verzoek zijn herinneringen aan zijn jeugd op [...]
Fallada, Hans – In mijn vreemde land
Cossee, 264 pagina´s Arme onverbeterlijke Duitsers! Zo beëindigt Hans Fallada – schrijver van Alleen in Berlijn en Wat nu, kleine man – zijn herinneringen aan de naziperiode. Veel schrijvers verlieten Duitsland toen de bende van [...]
Fallada, Hans – Een waanzinnig begin
Cossee, 255 pagina´s In Een waanzinnig begin beschrijft Hans Fallada de Duitse samenleving in de eerste maanden na de Tweede Wereldoorlog. Ofschoon hij in zijn voorwoord verklaart dat het weliswaar een waarheidsgetrouw verslag van de [...]
Fallada, Hans – De drinker
Cossee, 318 pagina´s Vlak voor Fallada overleed overhandigde hij het manuscript van zijn roman De drinker aan zijn uitgever. De roman vertelt het verhaal van Erwin Sommer die door zakelijke tegenslag in aanraking komt met [...]
Fallada, Hans – Alleen in Berlijn
Uitgeverij Cossee Amsterdam, 456 pagina’s Fallada werd geboren als Rudolf Ditzen in Greifswald in 1893. Hij stierf in 1947 in Berlijn, vermoedelijk aan een overdosis morfine. Een buitengewoon intrigerende figuur, deze Ditzen, zoals duidelijk wordt [...]
Springer, F. – Quadriga, een eindspel
Uitgeverij Querido, 186 pagina’s Springer heeft zijn leven gewijd aan de diplomatie – hij was ambassadeur in Oost Duitsland van 1985 tot 1989 – en aan het schrijven. In Quadriga, een eindspel verhaalt hij van [...]
Ewijk, Tom van – Sollicitant zonder afspraak
Uitgeverij U2pi, 80 pagina’s Tom van Ewijk (1934) was 45 jaar journalist en filosofisch geschoold. Hij was onder meer actief als vertaler en essayist en publiceerde ook enkele natuuruitgaven. Recent verscheen van zijn hand een [...]
Ewijk, Tom van – Op de valreep
Uitgeverij U2pi, 231 pagina’s Onlangs verscheen bij Uitgeverij U2pi Op de valreep, beschouwingen en essays van Tom van Ewijk (1934), oud-journalist, vertaler, dichter, autodidact-filosoof, schrijver, levensgenieter en fervent sigarenliefhebber, getuige de dichtregels Laat als ik [...]
Ewijk, Tom van – Maatschappij of haatschappij
Aspekt, 108 pagina´s isbn 978-90-5911-790-7 De filosofisch geschoolde journalist Tom van Ewijk (1934) schreef in 2009 een uitgebreid historisch essay over de geschiedenis van de islam. Buitengewoon informatief en zeer lezenswaardig. Hij beschrijft daarin hoe [...]
Freud, Esther – Huis in zee
De Bezige Bij 2003, 316 pagina’s, vertaald door Maaike Post (mooi Nederlands en naar ik vermoed uitstekend vertaald m.u.v. het woord improvisorisch). Esther Freud is geboren in 1963 en heeft al meerdere romans op haar naam [...]
Jünger, Ernst – Op de marmerklippen
Uitgeverij Aspekt, 115 pagina’s met een nawoord van Jan Ipema Wat zich aanvankelijk laat lezen als een buitengewoon merkwaardig verhaal, wordt gaandeweg een beklemmende en fascinerende roman. Het blijft onduidelijk waar deze geschiedenis zich afspeelt [...]
Zeltner, Ernö – Sándor Márai, Een leven in beelden
Wereldbibliotheek, 227 pagina’s Al mijn leven lang koester ik een grote voorliefde voor de schrijvers uit het Interbellum en Sándor Márai is wel een van de meest tot de verbeelding sprekende vertegenwoordigers uit dat tijdperk. [...]
Durlacher, G.L. – Verzameld werk
Meulenhoff, 586 pagina´s In Strepen aan de hemel schrijft Durlacher (1928 – 1996) over het tijdstip waarop bekend was dat joden massaal werden omgebracht; de geallieerden deden niets en verzonnen aantoonbaar onjuiste argumenten waarom het [...]
Dugain, Marc – De officierskamer
Oorlogsdomein Arbeiderspers, 128 pagina's. Een petit histoire en een groots boek, dit relaas van aangezichtsverwonden uit de eerste wereldoorlog. Ik heb veel boeken over deze moeder aller oorlogen gelezen (denk alleen maar aan Celine) en de [...]
Driessen, Michael – Rivieren
Van Oorschot, 139 pagina´s Dit boek verscheen voor het eerst in 2016 en was me geheel ontgaan. De schrijver kende ik niet maar werd genoemd in het onvolprezen De Rijn van Martin Hendriksma. Reden genoeg [...]
Dikötter, Frank – Mao’s massamoord
Spectrum, 401 pagina´s Frank Dikötter schreef een buitengewoon goed gedocumenteerd verslag van de grote hongersnood in de jaren 1958 tot 1962, een direct gevolg van De Grote Sprong Voorwaarts van Mao. Een verbijsterend boek waarvan [...]
Kosztolányi, Dezsö – De bekentenissen van Kornél Esti
Van Gennep, 285 pagina’s Dezsö Kosztolányi leefde van 1885 tot 1936, hij studeerde Hongaars en Duits en schreef gedichten en proza, hij vertaalde werk van anderen en trad op als journalist. Hij stierf ten gevolge [...]
Derkx, Peter – Humanisme, zinvol leven en nooit meer ‘ouder worden’
VUBpress, 211 pagina’s De verworvenheden van de medische wetenschappen zijn immens en soms lijkt het erop alsof steeds sneller steeds nieuwe ontwikkelingen nieuwe perspectieven opleveren. Dat geldt zeker voor de genomica, de studie van genomen. Sinds [...]
Deen, Mathijs – Over oude wegen
Thomas Rap, 416 pagina´s Soms heb je opeens zo’n boek in je handen waarbij je op de eerste pagina al hoopt dat er geen einde aan komt. Om het vervolgens in een paar dagen uit [...]
Deen, Mathijs – De wadden
Thomas Rap, 326 pagina´s Eerder al las ik Over oude wegen van deze schrijver en ik was daarover dermate enthousiast dat ik mij meteen zijn eerdere De wadden aanschafte. En ik werd niet teleurgesteld, integendeel. [...]
Deen, Mathijs – Brutus heeft honger
Thomas Rap, 94 pagina´s Eerder al las ik Over oude wegen en De wadden van deze schrijver en ik was daarover dermate enthousiast dat ik mij meteen zijn eerdere Brutus heeft honger aanschafte. Dit keer [...]
Dawkins, Richard – De betoverende werkelijkheid
Nieuw Amsterdam,266 pagina´s In De betoverende werkelijkheid gaat Dawkins in op een aantal fenomenen die we allemaal kennen en doorgaans voor lief nemen. Er is dag en nacht, er zijn hemellichamen, er is de [...]
Dautzenberg, A.H.J. – Extra tijd
Atlas contact,230 pagina´s Zijn verzonnen interviews zijn grotendeels aan me voorbij gegaan. Bij de nierdonatie vroeg ik me nog af waarom de schrijver besloot daar ruchtbaarheid aan te geven. Maar het lidmaatschap van de pedofielenvereniging [...]
Daoud, Kamel – Moussa of de dood van een Arabier
Ambo|Anthos,150 pag. In 1942 verscheen De vreemdeling van Albert Camus. De roman speelt zich af in het door Frankrijk gekolonialiseerde Algerije. Het boek wordt door de Fransen beschouwd als het beste boek dat in de [...]
Coetzee, J.M. – Elisabeth Costello
Dit is het eerste boek dat ik van Coetzee las en het bleek een buitengewoon intrigerend boek te zijn. Hij beschrijft aan de hand van enkele meer of minder bijzondere gebeurtenissen het leven van een beroemd [...]
Clark, Christopher – Slaapwandelaars
Hoe Europa in 1914 ten oorlog trok De Bezige Bij, 647 pagina´s Clark begint zijn lijvige studie in Servië met een koningsmoord op Alexandar. Sinds 1903 is Servië een parlementaire staat met een koning als [...]
Tristram, Claire – Naspel
Meulenhoff Literair 190 pagina’s Wat belooft de flaptekst van deze roman: `…ze bedrijven de liefde, eerst plichtmatig en afstandelijk, dan heftig en emotioneel. (--) De vrouw, weduwe van een vermoorde jood, worstelt niet alleen met haar [...]
Zafón, Carlos Ruiz – De schaduw van de wind
543 pagina’s, Uitgeverij Signature Utrecht Vertaald door Nelleke Geel. Mijn boek is een combinatie van elementen uit de gothic, de mysterie, het fantastische, de roman. Het is niet bedoeld voor liefhebbers van één genre, maar [...]
Buruma, Ian – 1945 Biografie van een jaar
Atlas contact, 357 pagina´s 1945, het jongste boek van Ian Buruma begint met de euforie na de definitieve nederlaag van de Duitsers en Japanners. Overal ter wereld troffen de geallieerde troepen gewillige vrouwen, ook in [...]
Brouwers, Jeroen – Stoffer & Blik
Uitgegeven bij Atlas, 2004, 231 pagina’s In het woord vooraf bij deze bundel schrijft Brouwers: “Wat ik in de loop der jaren over het een en ander zoal heb opgemerkt bevindt zich intussen in de muil [...]
Brouwers, Jeroen – Restletsels
Atlas, 288 pagina’s Een nieuwe Brouwers, je kijkt er altijd lang naar uit. En zoals gewoonlijk, werd ik ook dit keer niet teleurgesteld. Numero 9 in zijn reeks feuilletons, dit keer Restletsels getiteld. Geen roman [...]
Brouwers, Jeroen – Het hout
Atlas, 283 pagina’s Jeroen Brouwers bewonder ik vooral om diens stilistische rijkdom en de polemieken, beide in de eigentijdse Nederlandse literatuur ongeëvenaard. Met uitzondering van Geheime Kamers vond ik de romans van Brouwers van een [...]
Brouwers, Jeroen – Bittere bloemen
Een nieuwe Brouwers, je kijkt er altijd lang naar uit. En zoals gewoonlijk, werd ik ook dit keer niet teleurgesteld. Zij het dat enkele kanttekeningen wel op hun plaats zijn. Bittere bloemen is een lichtvoetige roman [...]
Brokken, Jan – Baltische zielen
Uitgeverij Atlas, 439 pagina’s De eerste vraag die zich aan me opdringt na het lezen van Baltische zielen was: waarom heb ik nooit eerder iets van Jan Brokken gelezen? Ik kan de vraag niet beantwoorden. [...]
Bowler, Peter J. – Darwin …off the record
BBNC Uitgevers, 2011 151 pagina’s Wie graag wil weten hoe Darwin tot zijn theorieën kwam maar niet de tijd heeft om daar grote naslagwerken op na te pluizen, kan zijn voordeel doen met een samenvatting. [...]
Bouvier, Nicolas – Japanse kroniek
Uitgeverij Atlas, 224 pag. In het eerste deel van Japanse Kroniek begint Bouvier met een beschrijving in vogelvlucht van de roemruchte geschiedenis van het Japanse rijk. Veel goden spelen daarin hun rol, de Japanners hadden [...]
Bouvier, Nicolas – De wegen van de wereld
Uitgeverij Bas Lubberhuizen, 377 pagina’s Pas in 2009 kwam er een Nederlandse vertaling van het reisverslag van Nicolas Bouvier beschikbaar. Schandalig eigenlijk, je vraagt je af waarom uitgevers er niet eerder brood in zagen om [...]
Bouvier, Nicolas – De schorpioenvis
Uitgeverij Bas Lubberhuizen,110 pagina’s Na de reis van Nicloas Bouvier en Thierry Vernet via Yoegoslavië, Turkije, Iran en Pakistan naar Afghanistan, zo schitterend beschreven in De wegen der wereld, reisde Bouvier alleen door naar India. [...]
Bolano, Roberto – Het lichtende kwaad
vertaling Aline Glastra van Loon Meulenhoff 2002 142 pagina's Bolano wordt gerekend tot de grootste hedendaagse Latijns-Amerikaanse schrijvers en wordt door gezaghebbende kranten all over the world aanbevolen. Om dat te kunnen beoordelen zal ik meer [...]
Blom, Philipp – Wat op het spel staat
De Bezige Bij, 218 pagina´s De historicus Philipp Blom (we kennen hem onder andere van Alleen de wolken en De duizelingwekkende jaren) schreef een pamflet onder de titel Wat op het spel staat en beantwoordt [...]
Blom, Philipp – De duizelingwekkende jaren
De Bezige Bij, 516 pagina´s De historicus Philipp Blom schreef met De duizelingwekkende jaren een prachtig boek, dat je het liefst in één ruk uitleest. Voor een deel mag dat misschien liggen aan het onderwerp, [...]
Blom, Philipp – Alleen de wolken
De Bezige Bij, 508 pagina´s Er zijn er die oorlog beschouwen als een uitgelezen instrument om een nieuwe orde te bewerkstelligen. Ook Ernst Jünger huldigde die gedachte waarbij zij opgemerkt dat hij dat vooral bedoelde [...]
Binet, Laurent – HhhH Himmlers hersens heten Heydrich
Meulenhoff 347 paginas Waarom de omslag op de voorkant vermeldt dat we hier met een meesterwerk van doen hebben, weet ik niet. Ik houd niet zo van zulke mededelingen en ik wil graag zelf vaststellen [...]
Binet, Laurent – De zevende functie van taal
Meulenhoff 438 pagina’s In de Franse samenleving, meer specifiek het publieke debat aldaar, spelen filosofen, wetenschappers en schrijvers een veel belangrijker rol dan bijvoorbeeld in Nederland. Schrijvers als Jean Paul Sarte en Simone de Beauvoir en [...]
Bikont, Anna – De misdaad en het zwijgen
Nieuw Amsterdam, 570 pagina´s Op 10 juli 1941 werden in het Poolse dorpje Jedwabne enkele honderden joden door hun Poolse dorpsgenoten naar een plaatselijke schuur geranseld. Ze werden in de schuur opgesloten die daarna in vuur [...]
Bernlef – Buiten is het maandag
Ik had nog nooit iets van Bernlef gelezen en dat terwijl deze schrijver toch al gerenommeerde prijzen voor zijn oeuvre ontving. Genomineerd voor de Libris literatuurprijs 2004 besloot ik zijn laatste roman te lezen waarvan de [...]
Barnes, Julian – Hoogteverschillen
Atlas Contact, 127 pagina´s Literair agent Pat Kavanagh overleed in 2008, plotseling, 37 dagen na de diagnose, aan kanker. Zij was getrouwd met de Britse schrijver Julian Barnes. Hij schreef dit Levels of life enkele [...]
Barnard, Benno – Mijn gedichtenschrift
Laat ik het maar meteen bekennen, ik begrijp niet veel van gedichten, het lukt me doorgaans niet ze te ontsluiten, erin door te dringen. En toch heb ik met liefde en bewondering alle gedichten van Slauerhoff, [...]
Barnard, Benno – Dagboek van een landjonker
Atlas contact, 352 pagina´s “Maar voor mystiek had ik geen aanleg, hoewel ik nog altijd geen ander woord heb gevonden om datgene aan te duiden waar ik nu al een jaar of veertig naar op [...]
Barbellion, W.N.P. – Laatste dagboek
Uitgeverij Vorroux, 172 pagina’s Jaren geleden kreeg ik Dagboek van een teleurgesteld man te pakken, van een zekere W.N.P. Barbellion. Het boek maakte op mij een verpletterende indruk. Zelden een zo persoonlijk relaas gelezen van [...]
Japin, Arthur – Een schitterend gebrek
Arbeiderspers, 235 pagina’s De Libris Literatuurprijs 2004 werd toegekend aan Arthur Japin voor deze roman. De loftuitingen waren niet van de lucht en alom werd vastgesteld dat Japin de terechte winnaar was. Ik zag de [...]
Makine, Andreï – De vrouw die wachtte
Andreï Makine, geboren in 1958, studeerde letteren in Moskou en woont sinds 1987 in Frankrijk. Hij schrijft in het Frans maar is onmiskenbaar een Russisch schrijver. Een groot Russisch schrijver, wat mij betreft. Na het schitterende [...]
Makine, Andreï – De aarde en hemel van Jacques Dorme
De Geus, 221 pagina’s Russen zijn vertellers en Paustovski is de grootste maar dat laatste doet er nu niet toe. Andreï Makine is zo ’n verteller uit de grote Russische traditie en wat voor een [...]
Schröder, Allard – Favonius
Een burgerroman, schrijft Schröder op het binnenblad en in een kort nawoord lezen we dat deze roman weliswaar op zichzelf staat maar een thematisch geheel vormt met de eerder verschenen romans Raaf en Grover. Ging het [...]
Schröder, Allard – Amoy
Eindelijk weer een goede roman van Allard Schröder na De econome, de roman die in mijn ogen volledig mislukt was. Een zeer goed geschreven verhaal, een spannende geschiedenis met een geloofwaardig plot, karakters die tot leven [...]
Desmond, Adrian en James Moore – Darwin, de biografie
Uitgeverij Nieuw Amsterdam 1991, 817 pagina’ s Op een koude en winderige dag in januari 2009 bezocht ik Westminster Abbey in London om het graf van Darwin te bezoeken en er in weerwil van de [...]
Balcombe, Jonathan – Het geheime leven van vissen
Meulenhoff, 285 pagina’s Eerder verdiepte ik me in de wereld van de planten, de insecten en de geologie. En ik aarzelde geen moment toen ik dit boek van bioloog en etholoog Jonathan Balcombe tegenkwam. Vissen zijn [...]
Abou Jahjah, Dyab – Pleidooi voor radicalisering
Abou Jahjah, Dyab – Pleidooi voor radicalisering De Bezige Bij, 146 pagina´s Er was voorafgaand aan de publicatie veel te doen over dit boekje. Een paar schrijvers meenden dat het niet uitgegeven mocht worden door hun [...]
Nir Baram – Een land zonder grenzen
Nir Baram – Een land zonder grenzen De Bezige Bij, 258 pagina´s Al in het eerste hoofdstuk van dit boek stelt de Israëlische schrijver Nir Baram vast dat de meerderheid van de Israëlische samenleving, ook die [...]
Baker, John A. – De slechtvalk
John A. Baker – De slechtvalk Atlas, 224 pagina´s John A. Baker doorkruiste de bossen en velden van oktober tot april, de zomerbossen meed hij. Vanaf 1965 wijdde hij zich geheel aan de slechtvalk en schreef [...]
Augustinus – Belijdenissen
Norbertus Teeuwen (1910-1973) wist in 1951 zijn belangstelling voor de ordegeschiedenis en spiritualiteit te concretiseren in de oprichting van het Augustijns Historisch Instituut, dat zijn zetel heeft in het augustijnenklooster Sint-Thomas van Villanova te Heverlee. De [...]