Lieske, Tomas – Niets dat hier hemelt

image_pdfDit artikel downloadenimage_printDit artikel uitprinten

Querido, 261 pagina’s

 

Eerder las ik van deze schrijver Dünya , Alles kantelt en Gran Café Boulevard, romans die mij destijds zeer bevielen. Ik zag enkele lovende recensies voorbij komen en besloot ook dit Niets dat hier hemelt (een zeer fraaie titel) te lezen. Ik voelde me al snel in een wereld als die van Krasznahorkai binnengetrokken. Vage tijdsaanduidingen (later zal blijken dat het ergens tijdens de opkomst van de nazi’s moet zijn), archaïsche types als figuranten, mythische flarden die op de achtergrond figureren, waar zijn we en waar gaat dit heen?

Hoe ontstaat zo’n verhaal? Heeft de schrijver het al helemaal doordacht voordat hij het opschrijft of vertelt het verhaal zichzelf, tijdens het opschrijven? En de personages, waar komen zij vandaan en hoe komen ze aan hun namen?

En dan ontwikkelt de schrijver ook nog eens een speciale taal om het geheel nog meer een totaal eigen karakter te geven. Zo komen we op p152 het woord marais met kleine letter tegen, de cursivering is van de schrijver. Maar wat betekent het? Slaat het op een (Parijse) wijk met kleine straatjes? Waarom dan geen hoofdletter? Ik begrijp dit niet! Zo bedacht de schrijver ook het woord ‘spooroplos’ maar ik kon nergens uit de context opmaken wat het nou precies zou kunnen betekenen. Geen idee! En heeft iemand een suggestie wat het woord ‘punge’ zou kunnen betekenen?

Het verhaal doet me ook nog denken aan de vertellingen van Maarten Toonder sr. Een ruw bestaan op nog ruwer land, in beton gegoten sociale verhoudingen waar een dubbeltje nooit een kwartje wordt, altijd ligt hardvocht op de loer. Nu, dat geldt ook voor de sociale verhoudingen in een veendorp, ergens diep in het Drentse of Groningse land weggestoken. Tenminste, ik moest erg aan Drenthe denken tijdens het lezen. Een merkwaardige geschiedenis die Lieske hier opgeschreven heeft. Hoe krijgt hij dit bedacht? Een jongen die zielsveel van zijn vader houdt en die liefdevol zijn oma verzorgt. Een bij tijd en wijle ontroerend verhaal, waarvan de puzzelstukjes zo af en toe op hun plaats lijken te vallen. Maar er blijft ook het nodige aan het zicht onttrokken, we moeten er maar naar gissen.

Ik heb deze roman met genoegen gelezen. En toch… en toch knaagt er iets en het is verdomd lastig daar de vinger op te leggen. Het is een onthecht verhaal, wij kennen noch de tijd waarin het zich voltrekt, noch de omgeving waar dit alles plaatsvindt. Waarom zou een schrijver anno 2023 ons uitgerekend dit verhaal willen vertellen? Ik moet er verder niet moeilijk over doen. Ik houd het er maar op dat dit verhaal zich nu eenmaal aan de schrijver opdrong. Hij heeft het ook niet verzonnen. Toch? En Lieske is een goed stilist, die weet hoe hij een verhaal moet vertellen! Ook dit is een knap geschreven roman.

 

Enno Nuy
Maart 2023

 

2023-03-16T16:59:23+00:00