Bouvier, Nicolas – Japanse kroniek

image_pdfDit artikel downloadenimage_printDit artikel uitprinten

Uitgeverij Atlas, 224 pag.

 

In het eerste deel van Japanse Kroniek begint Bouvier met een beschrijving in vogelvlucht van de roemruchte geschiedenis van het Japanse rijk. Veel goden spelen daarin hun rol, de Japanners hadden een god voor werkelijk alles. Zo leren we onder andere dat kamikaze een wind god was. Via keizers, samoerai, goden, de verovering en knechting van Japan door vreemde mogelijkheden omdat zij wel en de Japanners niet over kanonneerboten beschikten, het absorptievermogen van de Japanners die al snel hun eigen kanonneerboten hadden, hun veldslagen, Pearl Harbor en Nagasaki komen we bij een ontroerend relaas – het hoogtepunt van dit fascinerende boek – van Yuji die in de door Enola Gay veroorzaakte verschrikkingen  familie, have en goed kwijtraakt. Dit verhaal van Yuji is dermate aangrijpend en indrukwekkend dat je er een hele roman aan besteed zou willen zien maar de kracht van het verhaal zit juist opgesloten in de bondigheid ervan. Geen hele zinnen, waar een enkel woord voldoende is.

In het tweede deel gaat Bouvier verder waar hij gebleven was. Al vanaf het begin, toen hij Europa verliet voor een gedenkwaardige tocht naar Azië, was Japan zijn uiteindelijke reisdoel. Meer dan tien jaar later komt hij per schip aan, eindelijk het Madagaskar verlaten waar hij zwaar op de proef werd gesteld (zie De schorpioenvis). Bouvier reisde niet zoals wij gewoon zijn te doen. Hij heeft geen financiële middelen om op terug te vallen en moet telkens weer maar zien hoe hij in zijn levensonderhoud voorziet. Het is niet iedereen gegeven op die manier te reizen. Het is wel de enige manier om daadwerkelijk door te kunnen dringen in de ziel van de vreemdeling, als dat al ooit mogelijk zou zijn. Op Madagaskar is het hem in ieder geval niet gelukt. Bouvier komt altijd weer terug bij de impliciete vraag: wat heeft dit allemaal voor zin? Ik reis en reis en ontmoet mensen voor een korte tijd, er is veel te zien, te beleven e te leren maar waar brengt dit alles mij? Het antwoord is net zo impliciet als de vraag.

Terecht breekt Bouvier een lans voor het werk van Ruth Benedict, Amerikaans antropologe, die ondanks dat ze nooit in Japan is geweest, in haar studie The chrysanthemum and the sword dieper in de Japanse ziel is doorgedrongen dan wie ook. De hoofdstukken die zijn gewijd aan het noordelijkste eiland van de Japanse archipel Hokkaido en de Ainu, het oorspronkelijke Japanse volk dat voornamelijk op Hokkaido woonachtig is, zijn werkelijk schitterend. Wie iets van Japan wil weten, wil proberen te begrijpen, kan niet om dit boek heen. En buitendien is het het laatste deel van zijn reis die ergens in 1953 begon, eerder beschreven in De wegen van de wereld en De Schorpioenvis.  Een prachtig schrijver. Ik hoop dat de rest van zijn werk ook vertaald wordt.

 

Enno Nuy, november 2011

2019-03-18T15:10:38+00:00