Religie
Antroposofie: esoterisch ietsisme?
Op 14 mei 2011 vond de Vrijdenkersdag plaats, bij welke gelegenheid ook Hugo Verbrugh werd uitgenodigd. Hij hield een lezing over de bijna-dood-ervaring, bezien vanuit antroposofisch perspectief. Vanuit het publiek werd hem toen toegevoegd dat het een schande was dat hij, Hugo Verbrugh, als filosoof aan een universiteit verbonden was. Dat tumult leidde tot een [...]
Augustinus – Belijdenissen
Norbertus Teeuwen (1910-1973) wist in 1951 zijn belangstelling voor de ordegeschiedenis en spiritualiteit te concretiseren in de oprichting van het Augustijns Historisch Instituut, dat zijn zetel heeft in het augustijnenklooster Sint-Thomas van Villanova te Heverlee. De oorsprong van het Instituut ligt in de redactie en de publicatie van het tijdschrift Augustiniana. In korte tijd groeide [...]
Christendom en Leitkultur
Het Europa van Antoine Bodar In een artikel in Opinio van 9 februari 2007 droomt de katholieke priester Antoine Bodar – voorheen praktiserend homoseksueel maar thans de mening toegedaan dat homoseksualiteit als een afwijking beschouwd dient te worden – over het ideale Europa. Hij citeert daarbij volgaarne historici en denkers uit een ver en minder [...]
De gelovige, de atheïst en de agnost
Enkele maanden geleden verscheen in de NRC een artikel van de hand van W.B. Drees onder de titel “Het is beter een agnost te zijn dan een atheïst met zijn kop in het zand”. In dit artikel betoogt Drees dat de atheïst iemand is die zijn kop in het zand steekt en op filosofische en [...]
De heilige vader spreekt in tongen
In een artikel in Opinio van 2 februari 2007 gaat de Amerikaanse filosoof Lee Harris uitgebreid in op de in de moslimwereld zo gewraakte lezing van paus Benedictus XVI waarin hij een niet-moslim laat verhalen van het gewelddadige karakter van de islam. Harris stelt dat de moderne rede ten onrechte geen uitspraak over de godsvraag [...]
De leegte van de vrijheid
De grenzen van het systeem De (post)moderne individualistische mens blijkt de onbedwingbare neiging te hebben de exacte grenzen van ieder willekeurig systeem op te zoeken. Men zou willen dat de mensen wel ongeveer aanvoelen waar de grenzen liggen – zoals ouderen onder ons zich dat uit hun jeugd nog herinneren – maar daar komen we [...]
De ongelovige als deerniswekkend dwaler
In de NRC van 12 juli 2006 schrijft de minister van justitie, J.P.H. Donner: “Religie is nooit weggeweest; ook niet uit de politiek. Als het lijkt dat religie weer meer aandacht krijgt, dan is dat het gevolg van het moderne denken dat niet beantwoordt aan de behoefte van mensen. Dat denken is steeds meer eenzijdig [...]
Een gelovig pact tegen de godloochenaar
Egbert Schuurman, hoogleraar in de Reformatorische Wijsbegeerte, fractievoorzitter van de CU in de Eerste Kamer, konkludeert in zijn afscheidscollege aan de Universiteit van Wageningen (zie de NRC van 20 september 2007): “Een versterkt Christendom zou een moreel en cultureel pact met de reformistische islam moeten sluiten. Dan zal er bij alle grote onderlinge verschillen meer [...]
Ennui – Hoe God zich verveelde
Terug naar het begin “Astronomen hebben aangetoond dat het heelal sinds de oerknal uitdijt maar als die uitdijing ook maar iets sneller had plaatsgevonden, dan hadden er nooit sterren en sterrenstelsels kunnen ontstaan, die de bouwstenen moeten leveren voor onze aarde en onszelf. En wanneer sommige natuurconstanten ook maar iets groter of kleiner waren geweest, [...]
Er is geen dwang in de godsdienst
De Koran gelezen en samengevat Deel I De Koran in kort bestek Handleiding bij het lezen van deze beknopte samenvatting van de Koran. De hier behandelde Koran is de versie zoals die te vinden is op www.orst.edu/groups/msa/index.html De Nederlandse vertaling is vervaardigd in 1953 onder auspiciën van The Oriental & Religious Publishing Corporation Ltd, Rabwah [...]
Gepassioneerd vrijdenken
Een van de kritikasters van bestuur en redactie van De Vrije Gedachte, Fred Neerhoff, heeft onder de titel Naar een open vereniging een aantal stellingen inzake het vrijdenken gepubliceerd. Zie hiertoe http://xs4all.nl/~flneerh/publications/neerhoff_99.pdf. Een poging om op freethinker forum met hem in discussie te treden leed schipbreuk, het voorstel werd afgewezen. Toch zijn de door hem [...]
Gray, John – Zeven vormen van atheïsme
Een zoektocht om het mens-zijn te begrijpen Uitgeverij Spectrum, 219 pagina’s Een boek van John Gray is altijd een intellectuele uitdaging. Hij schrijft gecomprimeerd en een alerte geest is vereist om hem in al zijn redenaties te kunnen blijven volgen. De essentie van zijn jongste publicatie lijkt te zijn dat de meeste atheïsten zich [...]
Hart, Maarten ’t – De Schrift betwist & Nico ter Linden – Het verhaal gaat
Het was mijn bedoeling een recensie van het boek van Maarten ’t Hart te schrijven: ‘de Schrift betwist’ een lucide, geestig, maar vaker nog verontrustend boek, bevattende een aantal artikelen die ’t Hart in de NRC publiceerde. En zo moet het boek ook gelezen worden: als een verzameling columns. Weinig anderen hadden zo’n boek kunnen [...]
Hemel en aarde, een filosofische faux pas
Het motto van het Holland Festival 2008 is Cielo e Terra, aanleiding voor literair tijdschrift De Gids om een themanummer onder het motto Hemel en Aarde uit te brengen. Het openingsartikel van De Gids is de bijdrage van de filosoof Ger Groot onder de titel Godsdienst beschermt de mens tegen de pretentie van de wetenschap [...]
Het hoofddoekje als lakmoesproef voor een samenleving met art. 23
Leefbaar Rotterdam in de discussie over hoofddoekjes en ambtenaren: “Ik kom voor een paspoort en ik krijg ongevraagd iemand z’n geloofsovertuiging door de strot geduwd.” En dezelfde volksvertegenwoordiger: “U vindt uw recht op een geloof belangrijker dan mijn recht daar niet mee te worden geconfronteerd.” Een vertegenwoordiger van het CDA merkt op: “Maar dat wil [...]
Het publieke domein gegijzeld
Sinds 2001 wordt het publieke debat, wereldwijd zo schijnt het, overheerst door de islam. De multiculturele samenleving in Nederland is dood en mislukt verklaard en politici overschreeuwen elkaar – in een ultieme poging het volk te behagen en toekomstige stemmen veilig te stellen – om van allochtonen toch vooral integratie te eisen. De verantwoordelijk minister [...]
Hocus pocus blijft hocus pocus
Wetenschap aangaande God Ik kende hem niet, deze Gijsbert van den Brink. Hij is universitair hoofddocent systematische theologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam en bijzonder hoogleraar in de geschiedenis van het gereformeerde protestantisme aan de Universiteit van Leiden. In ABC 69 - juli 2008 publiceert hij een (boek)bespreking van met name een boek van J. [...]
Is religie de baarmoeder van moraal?
Moraal vormt de neerslag van wat in een bepaalde gemeenschap als vanzelfsprekend gedrag is aanvaard. Het is de uiting van een wijze van samenleven of samen werken die in die gemeenschap gewoon is en waarin haar waarden en normen worden weerspiegeld. Waarden en normen geven de richting aan voor goed gedrag. Moraal is te beschouwen [...]
It’s getting darker now
Atavistisch De Amerikaanse ex-priester en publicist James Carrol stelt in een artikel in de NRC van 30 juli 2007 dat paus Benedictus XVI het contact met zijn gelovigen verliest door zijn decreet over het concilie van Trente. In de uitspraken van dat concilie ligt voor de paus de basis van het katholicisme en op basis [...]
Kuitert, H.M. – Dat moet ik van mijn geloof
Godsdienst als troublemaker in het publieke domein Uitgeverij Ten Have, 157 pagina’s Paard van Troje In 2006 publiceerde de WRR haar rapport Geloven in het publieke domein waarin gepleit werd voor een herziening van de verhouding tussen kerk en staat op grond van de geconstateerde toename van religiositeit in de Nederlandse samenleving. Voormalig hoogleraar [...]
Lee Harris, de duistere aap
In de Opinio van 28 september 2007 zet Lee Harris uiteen waarom mensen het geen prettig idee vinden dat ze van apen af zouden stappen. Eerder heb ik deze Lee Harris een duister mens genoemd hetgeen me in ieder geval de hoon van de arabist Hans Jansen opleverde. Maar in het hier gememoreerde artikel zegt [...]
Lent, Hans van – Thomas van Aquino
Onderstaand geen boekbespreking maar de integrale tekst van een korte verkenning naar Thomas van Aquino door Hans van Lent. Na deze verkenning heb ik enkele opmerkingen opgenomen, zijnde mijn repliek. Inleiding Ondersteund in mijn wankelheid door informatie uit verschillende bronnen doe ik hierbij jullie enkele pagina’s tekst toekomen over Thomas van Aquino, persoon en werk. [...]
Nuy, Enno – Ik schaam mij (Nederlander te zijn)
Wij lezen in de krant opeens het verontrustende bericht dat minister Verdonk In een brief aan de Tweede Kamer schrijft dat is gebleken dat "er (in Iran) geen sprake is van executie/een doodstrafvonnis op grond van het enkele feit dat iemand homoseksueel is". Ze geeft wel aan dat op homoseks de doodstraf staat in het [...]
Nuy, Enno – It’s getting darker now
Atavistisch De Amerikaanse ex-priester en publicist James Carrol stelt in een artikel in de NRC van 30 juli 2007 dat paus Benedictus XVI het contact met zijn gelovigen verliest door zijn decreet over het concilie van Trente. In de uitspraken van dat concilie ligt voor de paus de basis van het katholicisme en op basis [...]
Nuy, Enno – Moraal toen, nu en straks
Moreel handelen of goed doen In de Vrijdenker van december 2020 stond een interessant artikel van René van Elst over de vraag waarom wij het goede zouden moeten doen. Hij benadert deze vraag aan de hand van een wat ouder geschrift van de Australische filosoof Peter Singer. Uiteindelijk stelt Singer vast dat de rede niet [...]