Filosofie & Ethiek
Heumakers, Arnold – Langs de afgrond
Het nut van foute denkers Uitgeverij Boom, 279 pagina’s Aan de andere kant bestaat er altijd een verschil tussen religie (of ideologie) en werkelijkheid. Zijn het twee kanten van dezelfde medaille? Inwisselbaar? Is een paspoort niet [...]
Vos, Marjoleine de – Je keek te ver
Je keek te ver. Dat wat je zoekt is hier. Schrijft Marjoleine de Vos, dichter en essayist, redacteur bij de NRC. In dit essay verkent ze het wandelen in de natuur en maakt ze ons deelgenoot [...]
Rozenmond, Klaas- Het menselijke kwaad
Boom, 271 pagina’s “De hoop van de filosofie is dat het menselijke denken zichzelf kan bevrijden van kwade gedachten. Het is niet uitgesloten dat deze hoop ijdel is en dat de mensheid uiteindelijk aan haar [...]
Meijer, Eva – Vuurduin
Maand van de filosofie, 81 pagina’s Eva Meijer (1980) is filosoof en schrijver en schreef op verzoek van MvdF een essay over ‘een wereld die verdwijnt’. De titel van het essay is Vuurduin, naar de [...]
Westerman, Frank – De kosmische komedie
Querido Fosfor, 281 pagina’s In 1977 werden twee Voyager ruimtesondes de interstellaire ruimte in gelanceerd die beide waren voorzien van een gouden langspeelplaat met boodschappen van de planeet aarde, tekens om eventuele andere ruimtebewoners ergens [...]
Schaik, Carel van en Michel, Kai – De waarheid over Eva
Balans, 549 pagina’s “Feminisme vindt hij een wereldvreemde ideologie, een misvatting. Een man dient kinderen te verwekken bij zijn vrouw, dat zou een plicht en een van de voornaamste doelen van het leven zijn. De vrouw [...]
Nuy, Enno – Moraal toen, nu en straks
Moreel handelen of goed doen In de Vrijdenker van december 2020 stond een interessant artikel van René van Elst over de vraag waarom wij het goede zouden moeten doen. Hij benadert deze vraag aan de hand [...]
Blom, Philipp – Het grote wereldtoneel
De Bezige Bij, 139 pagina’s Wij bevinden ons met ons economisch stelsel in de omegafase, zoals klimaatwetenschapper Schellnhuber het noemt: er is geen concept voor een kwalitatief andere toekomst. En dus gaan we door met [...]
Markson, David – Wittgensteins minnares
Uitgeverij van Oorschot, 271 pagina’s David Markson publiceerde zijn roman Wittgensteins minnares in 1988 en pas nu is er een Nederlandse vertaling gekomen van wat inmiddels een cultboek is geworden. De roman is een monologue [...]
Berg, Floris van den – Finissage2
boek●scout, 383 pagina’s Vanaf pagina 1 staan we onmiddellijk met beide benen in de harde onontkoombare werkelijkheid in de snelle opvolger van Finissage van filosoof Floris van den Berg. Rampspoed, leven aan het einde van [...]
Daston, Lorraine – Tegen de natuur in
Octavo, 80 pagina’s De centrale vraag in dit essay van de voormalig directeur van het Max Planck Instituut voor wetenschapsgeschiedenis in Berlijn is de vraag waarom mensen in allerlei uiteenlopende culturen en tijdperken de natuur [...]
Berg, Floris van den – Finissage
Boek●scout, 299 pagina’s Een finissage is een slotfeest en in het geval van Floris van den Berg is dit het slotfeest vlak voordat de apocalyps zich voltrekt. Een beetje vergelijkbaar met het door Jonathan Littell [...]
PAX Don’t be evil Samenvatting
PAX Don’t be evil De ontwikkeling van dodelijke autonome wapens heeft aanleiding gegeven tot grote bezorgdheid en een internationaal debat over de wenselijkheid van deze wapens. Dodelijke autonome wapens, in de volksmond bekend als moordenaarsrobots, [...]
Baudet, Thierry – Houellebecq’s onvoltooide kritiek op de liberale moderniteit
Hieronder de volledige Nederlandse tekst van het essay van Baudet over Houellebecq. Gevolgd door een kritisch commentaar van mijn hand. Sérotonine by Michel Houellebecq Flammarion, 2019, 352 pages Voor een kort moment, vlak voor het einde [...]
Riemen, Rob – Adel van de geest
Atlas, 184 pagina’s Inmiddels alweer tien jaar geleden verscheen Adel van de geest van de oprichter van het Nexus Instituut in Tilburg, Rob Riemen, die ik tot nog toe enkel kende van het uitstekende De [...]
Berg, Floris van den – Groen Liberalisme
Houtekiet, 159 pagina’s Onlangs verscheen van filosoof Floris van den Berg een manifest onder de titel Groen Liberalisme, aangekondigd als een urgent manifest. In zekere zin is dit manifest een logisch vervolg op zijn eerdere [...]
Gray, John – Zeven vormen van atheïsme
Een zoektocht om het mens-zijn te begrijpen Uitgeverij Spectrum, 219 pagina’s Een boek van John Gray is altijd een intellectuele uitdaging. Hij schrijft gecomprimeerd en een alerte geest is vereist om hem in al zijn [...]
Hawking, Stephen – De antwoorden op de grote vragen
Postuum verscheen een verzameling opstellen van een van de grootste kosmologen van onze tijd, Stephen Hawking. De wetenschapper en schrijver die hier geen nadere introductie behoeft, wie kent hem niet? Zelfs mijn kleinzoon van tien weet [...]
Harari, Yuval Noah – 21 lessen voor de 21ste eeuw
Uitgeverij Thomas Rap, 390 pagina’s In Sapiens beschreef Yuval Noah Harari de geschiedenis van de menselijke soort. In Homo Deus beschreef hij hoe de nabije toekomst van homo sapiens eruit zou kunnen zien wanneer deze [...]
Zeep op een hellend vlak
Manifesto In het Vrijdenkersmanifest is onder het eerste actiepunt onder meer te lezen dat mensen in een open samenleving elkaar zelfs mogen kwetsen en beledigen. Terecht wordt daar direct aan toegevoegd dat er wettelijke inperkinggronden op [...]
Transhumanisme, van A naar beter?
Of: doe mij maar een rooie met een strikje Een cv Nick Bostrom is onder meer director, Future of Humanity Institute, University of Oxford. (Also, Fellow of St. Cross College.) en tevens University Fellow in the [...]
Terug naar AF?
In de Volkskrant van 20 maart jongstleden betogen Anne-Mei The en Hans Wansink dat het gesprek over de angst voor de dood tot een particulier gesprek is geworden terwijl het een sociaal en cultureel probleem is. [...]
Spengler: intellectuele kletsika
Pot en ketel Veelschrijver Spengler, de anonieme columnist van de Asia Times – naar de mening van Leon de Winter zelfs de beste columnist ter wereld – probeert in een column in de Asia Times en [...]
Sleutelen aan de mens, ethisch verantwoord?
De wetenschap vordert snel in het ontrafelen van het bestaan. Naarmate we dieper doordringen in het blootleggen van de oorzaken en mechanismen van menselijk handelen, dienen zich steeds meer mogelijkheden aan om in te grijpen in [...]
Open brief aan Bart Fleuren
In de laatste Opinio van 2007, een van de betere edities overigens, zet Bart Fleuren (1985), afgestudeerd in filosofie, klassieke talen en wiskunde, Jezus in tegen de platheid. Wat mij telkens weer frappeert is dat academisch [...]