Elk gedicht is eenmalig, laat de schrijver ons weten en hij vervolgt: ”Alsof de taal voor dat ene gedicht is uitgevonden. Ochtenden getuigen dag voor dag van deze eenmaligheid. Het precaire moment van het ontstaan”. Hier [...]

Uitgeverij van Oorschot, 782 pagina’s   Opstellen en essays over Hillenius, Reve, Kousbroek, Tinbergen. Wie a priori niet geïnteresseerd is in zulke namen begint maar beter niet aan deze vuistdikke verzameling opstellen, essays en brieven van [...]

Prometheus, 191 pagina’s   Werner Heisenberg (1901-1976) berekende dat elektronen geen vaste banen aflegden en produceerde matrices die beschreven hoe elektronen bewogen en bewees aldus de voorspellingen van zijn leermeester Niels Bohr (1885-1962) over het gedrag [...]

Prometheus, 150 pagina’s   In dit meest fundamentele boek dat ik ooit las ontleedt Carlo Rovelli de tijd. Wat is tijd eigenlijk, bestaat het wel, is tijd overal hetzelfde, waar komt tijd vandaan en à propos, [...]

Tien feiten die je zou moeten kennen Noordboek, 109 pagina’s   Een krachtige aardbeving doet de aarde wat sneller draaien en de getijdenwerkingen onder invloed van de maan zorgt ervoor dat de dag elke eeuw 0,0017 [...]

Atlas|Contact   E.O. Wilson (1929-2021), de befaamde Amerikaanse bioloog schreef al dat onze landbouw en alle ecosystemen in enkele maanden tijds zouden ineenstorten als de insecten van het toneel zouden verdwijnen. Insecten overleefden vijf massa-extincties maar [...]

Meulenhoff, 152 pagina’s   Wie wordt niet gefascineerd door vuurtorens. Als je op een eiland rondstruint is een bezoek aan de vuurtoren onvermijdelijk. Het is op land een baken dat al van verre zichtbaar is en [...]

Meulenhoff, 152 pagina’s   Wie wordt niet gefascineerd door vuurtorens. Als je op een eiland rondstruint is een bezoek aan de vuurtoren onvermijdelijk. Het is op land een baken dat al van verre zichtbaar is en [...]

Noordboek, 188 pagina’s   In de slurf van een olifant zitten naar schatting 40.000 spieren, in het lichaam van een mens 650. De slurf is het beste reukorgaan in het dierenrijk. Alle landzoogdieren hebben een strottenhoofd [...]

Signatuur, 239 pagina’s   In deze pocket atlas beschrijft Judit Schalanski (1980 schrijfster en ontwerpster) vijftig afgelegen eilanden. Het kleinste meet 0,8 km2, het grootste 221,7 km2. Niet een daarvan bezocht ze ooit zelf. Net als [...]

Leven tussen de getijden atlas contact, 344 pagina’s   Adam Nicolson kende ik van zijn prachtig boek over de Schotse Shiant Eilanden, gelegen tussen de Schotse westkust en de Outer Hebrides onder de titel Zeezicht. Van [...]

Koppernik, 197 pagina's Mary Austin (1868 - 1934) bestudeerde lange tijd het leven van de indianen in de Mojave woestijn. In Het land van weinig regen, voor het eerst gepubliceerd in 1903, laat Austin zich zien [...]

Zelf ben ik geboren in 1950 en pas veel later zou ik vernemen dat in datzelfde jaar de natuurkundige Enrico Fermi zich in een discussie over de mogelijkheid van buitenaards leven hardop afvroeg: “waar zijn ze [...]

De Bezige Bij, 417 pagina’s   Niet eerder las ik werk van deze Jeroen Theunissen. Hij verlaat vrouw en twee jonge zoontjes om te gaan wandelen van het uiterst westelijke puntje van Ierland naar Istanbul, in [...]

Over mensen en andere roedeldieren Atheneum Polak & van Gennip, 198 pagina’s Gelukkig weer eens een nieuw boek van Thijs Goldschmidt (1953) van wie ik jaren geleden diens Darwins hofvijver las, met groot genoegen. Waarom ik [...]

Podium, 198 pagina’s   De Deense schrijfster Dorthe Nors krijgt het verzoek een boek te schrijven over de Deense kust, waarin ze uiteindelijk toestemt. Ze neemt ons ogenschijnlijk tamelijk willekeurig mee langs die kust en put [...]

Atheneum - Polak & Van Gennip, 222 pagina’s   Johan van de Gronden was directeur van het Wereld Natuur Fonds en in deze bundel met essays toont hij onder meer zijn betrokkenheid bij en fascinatie voor [...]

Thomas Rap, 218 pagina’s   Een Nederlands stel gaat voor onbepaalde tijd naar een eiland ergens uit de Noorse kust, onder de Lofoten, nog net binnen de poolcirkel. Het eiland, Selvaer, is grotendeels verlaten. Er wonen [...]

Uitgeverij Balans, 288 pagina’s   Onlangs las ik van deze schrijver Het gedroomde Noorden en Niemandsland. Dat smaakte naar meer en zo begon ik aan Terug uit de witte hel. De Kluyver heeft een uitstekende pen [...]

Uitgeverij Koppernik, 213 pagina’s   Het is toeval voor en toeval na, soms een tel doorschoten door het vuurvliegjeslicht van causaliteit. Dit is slechts een van de vele, vele prachtige zinnen die Donald Niedekker optekende in [...]

Fontaine uitgevers, 329 pagina’s   Wetenschapsjournalist Govert Schilling – wie kent hem niet? – schreef een razend interessant boek over wat hij de olifant in het universum noemt, donkere materie. Wat is donkere materie, hoe kwamen [...]

Een atlas Spectrum, 285 pagina’s   Al wekenlang lees ik nu boeken over het noorden en vraag ik me af waarom zulke boeken mij, mits tenminste goed geschreven, zo kunnen fascineren. Dit gedroomde noorden lees ik [...]

Uitgeverij Terra, 246 pagina’s     Deze werkelijk prachtige uitgave, in 2021 bekroond met de Jan Wolkersprijs, werd geschreven door Hans Mulder, conservator natuurlijke historie van het Allard Pierson waar de collecties van de universiteit van [...]

Inspirerende reizen door Scandinavië Olympus, 652 pagina’s   Ik ken deze schrijver tot nog toe van zijn boeken over Schotland en Ierland. Van origine is hij antropoloog en geograaf. In deze uitgave zijn drie van zijn [...]

Verhalen over Scandinavië en IJsland, samengesteld door Kester Freriks Prometheus, 176 pagina’s   In zijn inleiding bij deze door hemzelf geselecteerde verhalen merkt Kester Freriks op dat de fascinatie voor het Noorden in belangrijke mate is [...]

Een antarctische ontdekkingsreis Spectrum uitgeverij, 347 pagina’s   Schrijver en historicus Adwin de Kluyver schreef een boek, Niemandsland getiteld, over Antarctica. In een aantal hoofdstukken verzamelt hij tal van geschiedenissen, wetenswaardigheden en anekdotes over de grote [...]

De vroegste voorouders van de schapen dateren van zo’n twintig miljoen jaar geleden en ongeveer 750.000 jaar geleden staken ze de Beringstraat over naar noordelijk Amerika. De schapen die wij hebben gedomesticeerd stammen af van de [...]

New Scientist, 98 pagina’s   Natuur- en sterrenkundige Ans Hekkenberg (1988) is redacteur bij New Scientist. Zij schreef een handzaam boekje over dat duizelingwekkende idee van het multiversum. In vijf hoofdstukken behandelt ze even zoveel theorieën [...]

Een natuur- en cultuurgeschiedenis Kosmos uitgevers, 329 pagina’s   Op elk willekeurig moment van de dag raast er meer water door de atmosfeer dan er door alle wereldrivieren bij elkaar stroomt! Op aarde begon het pas [...]

Thomas Rap, 334 pagina’s   Want de aarde heeft een oneindig tragere hartslag dan de kostgangers die haar bewonen. Schrijft Mathijs Deen als hij ons duidelijk wil maken dat de kostgangers zich meestal niet bewust zijn [...]

Wat eilanden ons vertellen over de relatie tussen mens en natuur Prometheus, 221 pagina’s   Geen eiland op aarde is zo geïsoleerd als het eiland Aarde. Een planeet B kennen we niet en als die al [...]

Nalatenschappen van een schaapherder Hollands Diep, 269 Pagina’s   We kennen James Rebanks van Het herdersleven, een prachtig boek over het houden van schapen en alles wat daarbij komt kijken. In dit Pastorale schetst Rebanks het [...]

Uitgeverij Spectrum, 236 pagina’s   Als wij als bewuste wezens contact kunnen maken met koppotigen, komt dat niet door een gemeenschappelijke geschiedenis of natuurlijke verwantschap, maar doordat zich in de loop van de evolutie twee keer, [...]

De band tussen ons en andere dieren Uitgeverij Boom, 331 pagina’s De dier-mens-studie is de discipline waarin dier-mensrelaties in al hun facetten centraal staan. Een relatief nieuwe tak van wetenschap waarover Maarten Reesink, verbonden aan de [...]

atlas contact, 198 pagina's De gierzwaluw is geen familie van de zwaluw maar eerder verwant aan de kolibrie. De palmgierzwaluw en huisgierzwaluw blijven het hele jaar in Namibië, waarom doet de gierzwaluw dat niet? Gierzwaluwen zijn, [...]

De Bezige Bij, 278 pagina’s   In de late middeleeuwen beleefde Europa tot het midden van de veertiende eeuw een warmteperiode met gemiddeld twee graden hogere temperatuur dan tegenwoordig. Vanaf 1400 ontstond er een sterke afkoeling [...]

De Bezige Bij, 315 pagina’s   Helen Macdonald werd opgeleid tot wetenschapshistoricus. We kennen haar als de schrijver van het prachtige H is van havik. Nu is er een bundel essays van haar hand verschenen onder [...]

Over roofdieren en hun prooien Atlas|Contact, 237 pagina’s   Als het roofdier zich zo optimaal mogelijk ontwikkelt om een prooidier te grazen te nemen en het prooidier zich zo optimaal mogelijk ontwikkelt om het roofdier te [...]

Een geschiedenis van de wereld in jaarringen Lannoo, 265 pagina’s plus notenapparaat   Als er een verband bestaat tussen de hoeveelheid neerslag en de hoeveelheid energie die afkomstig is van de zon, dan kun je jaarringen [...]

ambo | anthos, 276 pagina’s   In 2019 verscheen Benedenwereld van Robert Macfarlane, een prachtig bijna poëtisch verslag van zijn tochten onder de grond op diverse plaatsen van onze aardbol. Daar is nu Ondergronds van de [...]

Atheneum-Polak & Van Gennep, 295 pagina’s   Stilte, ruimte en duisternis vormen het kompas voor dit boek waarin Kester Freriks heidevelden, duinen, dijken, kustlijnen, veengebieden, eilanden, zandheuvels, rivieren met elkaar verbindt. We kunnen er niet om [...]

Atlas contact, 230 pagina’s   Insecten zijn geleedpotigen die kunnen vliegen en de meeste insecten hebben 3 paar poten. Spinnen, teken en mijten hebben 8 poten. Zijn er veel meer poten dan is het een pissebed, [...]

Prometheus, 227 pagina’s   De aarde is er dankzij de zon en we mogen nog even blijven totdat de zon over 5 miljard jaar ontploft en onze planeet wegvaagt, schrijft sterrenkundige Vincent Icke in zijn jongste [...]

Uitgeverij Pluim, 176 pagina's. Ik las een wat magere en soms zelfs katterige recensie van dit boek in de NRC en besloot ondanks de zuinige toon toch dit boek aan te schaffen. Een boek over de [...]

Atlas, 375 pagina´s Een archipel van rotsen die ergens ten westen van Ierland in de oceaan zijn gesnipperd (met dank aan Benno Barnard): de Arran eilanden. Aan de oceaanzijde een eindeloze reeks kliffen, eilanden zonder zand [...]

De Geus, 358 pagina’s De evolutie heeft ons flink beet genomen door de meest onwaarschijnlijke dieren voort te brengen en ons in het duister te laten tasten omtrent het raadsel van hun e=bestaan, schrijft evolutionair bioloog [...]

Atlas Contact, 187 pagina’s   Sinds jaar en dag bereizen wij Groot Brittannië met een speciale liefde voor Schotland. Onlangs verscheen Op de Schotse toer van antropoloog en geoloog Gerrit Jan Zwier, tevens schrijver van vele [...]

Balans, 320 pagina´s   Toen de wereld in 1968 voor het eerst waarnam hoe de aarde er vanuit de ruimte uitzag en tevoorschijn kwam achter de maan – Earthrise – veranderde er iets fundamenteels. Tot dan [...]

Pandora,  340 pagina’s   Begrijpelijke taal Wie begint na te denken over de dimensies die wij kennen en over het begrip ‘ontstaan’, wie zich afvraagt of het scheppingsverhaal een houdbare stelling is, wie de theorie van [...]

Houtekiet, 495 pagina’s   Na Schitterend! over het universum waarin wij voortdwalen, publiceert de jonge Belg Kris Verburgh nu Fantastisch! Over het universum in ons hoofd. En net als zijn voorganger is ook dit een prachtboek [...]

Prometheus, 399 pagina´s Wie, zoals ik, belangstelling heeft voor The Perfid Albion of de eilandengroep ‘in splendid isolation’, doet er goed aan De Schotse Marsen van Rory Stewart te lezen. Stewart is Lagerhuislid voor de Conservatieven, [...]

Vertaald door Mark van Nieuwstadt, Nieuw Amsterdam, 705 pagina’s   In een buitengewoon fascinerend en spannend boek neemt Dawkins ons mee, terug in de tijd, naar de oorsprong van het leven. Hij laat ons zien dat [...]

De schrijver behoeft nauwelijks nadere introductie. Zijn tegenstanders beschouwen hem als een militante atheïst, op zijn best vindt men hem drammerig. Anderen daarentegen zien hem als een eminent bioloog en pleitbezorger van de evolutietheorie. Ik kan [...]

Einsteinbeschimpfung Dawkins begint zijn betoog in zijn omvangrijke studie God als misvatting door zich van het Einsteiniaanse geloof te ontdoen. Hij betoogt dat Einstein ondubbelzinnig heeft aangegeven niet te geloven in een persoonlijke god en dat [...]

Hollands Diep, 285 pagina´s   Hoe komt het toch dat die Britten zo’n prachtige traditie van natuurboeken kennen? In de eerste plaats natuurlijk omdat traditie deze eilandbewoners in de genen zit. Maar ook – en James [...]

KNNV Uitgeverij, 157 pagina’s   De mens heeft zichzelf buiten de natuur geplaatst en ziet zichzelf als de (be)heerser van de natuur. Dat hier sprake is van pure zelfoverschatting moet door de meesten onder ons nog [...]

Uitgeverij Atlas, 348 pagina’s   O’Hanlon behoeft geen nadere introductie, we kennen hem van Congo en Tussen Orinoco en Amazone en natuurlijk van de documentaireserie The Beagle. Al in 2003 verscheen Storm en pas nu ben [...]

Atlas, 425 pagina´s   Vijfentwintig kilometer ten oosten van the Outer Hebrides, ten oosten van Harris en ten zuidoosten van Lewis liggen drie eilandjes Garb Eilean, Eilean an Tighe (samen 143 hectare) en Eilean Mhuire (75 [...]

Onder eindredactie van Ties Huigens en Peter de Jong verscheen in augustus 2006 met een voorwoord van Midas Dekkers bij de uitgeverij van de Wageningen Universiteit, Leerstoelgroep Entomologie het boek Muggenzifters en mierenneukers. Waarom pas nu [...]

De Bezige Bij, 393 pagina´s   Mij leek dat Nicolas Bouvier het ultieme reisboek had geschreven met De wegen van de wereld. Maar zonder ook maar een jota te wijzigen aan mijn superlatieve waardering van dat [...]

De Bezige Bij, 341 pagina´s   Eerder schreef ik over De oude wegen van Robert Macfarlane. Inmiddels is een tweede boek van hem verschenen, De laatste wildernis. Wat mijn waardering betreft kan ik kort zijn: ook [...]

De Bezige Bij,3324 pagina´s   Helen Macdonald is schrijver, dichter, geschiedkundige en natuuronderzoeker. Haar bestaan wordt op zijn kop gezet door het plotselinge overlijden van haar vader. Ze besluit een jonge havik te kopen om deze [...]

Atlas, Klassieke reizen,559 pagina´s   Robert Macfarlane van onder andere De oude wegen raadde dit boek aan. Patrick Leigh Fermor leefde van 1915 tot 2011 en leidde een veelbewogen leven zoals dat heden ten dage nauwelijks [...]

Uitgeverij Atlas372 pagina’s   In Waarom de hel naar zwavel stinkt gaat de geoloog Salomon Kroonenberg op zoek naar wat verondersteld wordt de thuishaven voor de hel te vormen. Aan de hand van de vroegste beschrijvingen [...]

Nieuw Amsterdam,236 pagina´s   Lawrence Krauss is natuurkundige en kosmoloog en heeft met zijn Universum uit het niets een boek geschreven dat even spectaculair is als destijds The origin of species van Charles Darwin. Zelden heb [...]

De Geus, 358 pagina´s   Ik kende hem niet, deze Martin Hendriksma, schrijver en journalist. Hij noemt zichzelf een rivierfantast en wie heeft niet ooit eens met zijn wijsvinger in de Bosatlas de loop van de [...]

Nieuw Amsterdam,266 pagina´s     In De betoverende werkelijkheid gaat Dawkins in op een aantal fenomenen die we allemaal kennen en doorgaans voor lief nemen. Er is dag en nacht, er zijn hemellichamen, er is de [...]

Uitgeverij Atlas, 224 pag.   In het eerste deel van Japanse Kroniek begint Bouvier met een beschrijving in vogelvlucht van de roemruchte geschiedenis van het Japanse rijk. Veel goden spelen daarin hun rol, de Japanners hadden [...]

Uitgeverij Bas Lubberhuizen, 377 pagina’s   Pas in 2009 kwam er een Nederlandse vertaling van het reisverslag van Nicolas Bouvier beschikbaar. Schandalig eigenlijk, je vraagt je af waarom uitgevers er niet eerder brood in zagen om [...]

Uitgeverij Bas Lubberhuizen,110 pagina’s   Na de reis van Nicloas Bouvier en Thierry Vernet via Yoegoslavië, Turkije, Iran en Pakistan naar Afghanistan, zo schitterend beschreven in De wegen der wereld, reisde Bouvier alleen door naar India. [...]

Uitgeverij Nieuw Amsterdam 1991, 817 pagina’ s   Op een koude en winderige dag in januari 2009 bezocht ik Westminster Abbey in London om het graf van Darwin te bezoeken en er in weerwil van de [...]

John A. Baker – De slechtvalk Atlas, 224 pagina´s John A. Baker doorkruiste de bossen en velden van oktober tot april, de zomerbossen meed hij. Vanaf 1965 wijdde hij zich geheel aan de slechtvalk en schreef [...]