In dit vuistdikke boek (uitgeverij Schokland 1982) zijn alle columns van Armando verzameld, die hij schreef voor NRC Handelsblad. Een fraaie staalkaart van het schrijverschap van deze alleskunner (hij kon boksen, beeldhouwen, schilderen, dichten, schrijven, acteren en vermoedelijk nog veel meer) En laat ik het hier maar meteen vermelden: Armando is een voortreffelijk schrijver, naar […]
Categorie: Boekbesprekingen
Browning, Christopher R. – Doodgewone mannen
In zijn voorwoord schrijft historicus Christopher R. Browning dat de Holocaust kon plaatsvinden omdat individuele mensen op het meest banale niveau gedurende lange tijd in grote aantallen andere mensen hebben gedood. De gewone daders veranderden in ‘beroepsmoordenaars’. In dit boek, dat in 1992 zijn eerste druk beleefde, beschrijft hij het optreden van gewone mannen van […]
Levi, Primo – Het respijt
Op 27 januari 1945 verschenen de eerste Russische soldaten bij Auschwitz en Primo Levi schrijft: “De tekens van het geleden onrecht zouden voor altijd in ons blijven.” Arbeit macht frei. In dit Respijt, gepubliceerd in 1963, vertelt Primo Levi het onwaarschijnlijke verhaal van zijn terugreis uit Auschwitz naar huis. Onwaarschijnlijk maar echt gebeurd. Over de […]
Levi, Primo – Is dit een mens
Pas begin 1944 komt Primo Levi in Auschwitz aan, hij heeft daar geluk mee, zo schrijft hij en je gelooft hem onmiddellijk omdat zijn beschrijving van het leven in dat kamp je er even onmiddellijk van overtuigt dat geen mens dat langer dan een paar maanden volhoudt. En al even onmiddellijk realiseer je je dat […]
Graydon, Samuel – Einstein in tijd en ruimte
Een leven in 99 deeltjes Atlas Contact, 315 pagina’s Van Einstein (1879-1955) wordt wel beweerd dat hij in zijn jeugd geen erkenning kreeg, terwijl hij toch briljant was en kreeg hij op zijn oude dag wel erkenning maar was toen niet briljant meer. Het is inderdaad zo dat hij zijn beste werk schreef toen […]
Greppi, Carlo – Een man van weinig woorden
Primo Levi wordt op 13 december 1943 verraden door een collaborateur, gevangen genomen en afgevoerd naar Auschwitz. Daar wordt hij op een bijzondere manier ondersteund door een Italiaanse metselaar, Lorenzo Perrone. Ik lees, zo vertelt mij de flaptekst, de persoonlijke geschiedenis van de metselaar maar struikel daarbij over de nogal geforceerde poging van de schrijver […]
Bakker, Karen – Geluiden van het leven
Noordboek, 238 pagina’s plus bijlagen, register en notenapparaat Al in de eerste regels van dit boek lees ik dat mannetjespauwen met hun prachtige staarten infrageluid produceren! En wij maar denken dat ze vrouwtjes visueel willen imponeren. Ik weet nu al dat ik dit een heerlijk boek ga vinden. Al was het maar omdat Karen […]
Delbo, Charlotte – Niemand van ons zal terugkeren
Meulenhoff, 291 pagina’s Charlotte Delbo (1913-1985) zat in het communistisch verzet tegen de nazi’s in Frankrijk. Zij werd met haar echtgenoot, de jood George Dudach, gevangen genomen op 2 maart 1942. Dudach werd door het collaborerende Vichy-regime ter dood gebracht op 23 mei 1942, Delbo werd op 23 januari 1943 op transport naar Auschwitz […]
Debreczeni, József – Het koude crematorium
De Hongaarse journalist József Debreczeni werkte vanaf 1941 als dwangarbeider tot hij in 1944 naar Auschwitz werd getransporteerd. Waarom hij met 400 anderen naar een hospitaalkamp werd gebracht wordt maar niet duidelijk. De rede leek de zo georganiseerde Duitsers volledig verlaten te hebben. De nazi’s waren amper zichtbaar in Auschwitz. Alle uitvoerende bezigheden werden uitbesteed […]
Koeznetsov, Anatoli – Babi Jar
Na een zinvol voorwoord van Arnon Grunberg volgt een inleiding door de schrijver, Anatoli Koeznetsov (1929-1979) die alle stekels in je lijf overeind zetten. De gruwel van de Sovjetcensuur is ondraaglijk en hemeltergend. Gelukkig kunnen we nu de integrale en oorspronkelijke versie (ter publicatie aangeboden in 1969) van zijn boek lezen waarin de door de […]