Arctic – Joe Penna

Een man strandt ergens in de arctische archipel na pech met zijn vliegtuigje dat hij nog wel aan de grond heeft kunnen zetten. Hij is (gelukkig maar) behoorlijk thuis in survivaltechnieken, ik zou onder zulke omstandigheden niet lang te gaan hebben. Zijn hoop is dat er naar hem gezocht gaat worden en hij gebruikt daarvoor een apparaat dat radiogolven uitzendt door er met een slinger aan te draaien. Op een kaart – hoe hij daar aan komt, zal ik hier verder niet uit de doeken doen – ziet hij dat er op enkele dagmarsen naar het noorden een seizoenskamp moet zijn ingericht.
Uiteindelijk besluit hij het erop te wagen en verlaat de veilige cabine van zijn gestrand vliegtuigje. Natuurlijk wordt dat een barre tocht waarvan ik hier verder geen details zal geven, evenmin over de afloop van deze geschiedenis. Wel meld ik hier nog een huiveringwekkende confrontatie met een ijsbeer, die tot spectaculaire beelden leidt.

De arctische natuur is onbeschrijflijk mooi maar ook ongenaakbaar, ontoegankelijk en onverbiddelijk. Van een script is eigenlijk geen sprake. We hebben een beginsituatie en een afloop en daartussen voltrekt zich een barre tocht door een besneeuwd en ijzig landschap. Is deze film van de jonge regisseur Joe Penna de moeite waard? Ja dus, je zit anderhalf uur lang ademloos te kijken naar dit avontuur dat je zelf nooit mee hoopt te hoeven maken. En je vraagt je af hoe de film toewerkt naar een ‘aanvaardbare, bevredigende’ afloop.

U heeft wellicht ook boeken en verhalen gelezen over reizigers die strandden op noord- of zuidpool, u kent wellicht die bloedstollende verhalen over ontberingen die uiteindelijk tot vriesdood leidden. Dat gegeven alleen al brengt een flinke dosis spanning teweeg. Maar de belangrijkste reden waarom deze film zo goed te verduren is: Mads Mikkelsen. In elke film waarin hij acteert weet hij met zijn présence iets wezenlijks toe te voegen. Vaak is dat het thema ‘stille wateren, diepe gronden’. Mikkelsen is zo’n acteur die weinig tekst nodig heeft om een persoonlijkheid, een karakter te laten zien.
In deze film heeft hij nauwelijks tekst en hij moet het dus helemaal hebben van zijn geploeter in sneeuw en ijs, zijn fysieke reacties op wat hem overkomt en zijn ogen die zo lang mogelijk volharding proberen uit te stralen, tot dat moment waarop de ontberingen ook hem teveel dreigen te worden en hij zich overgeeft aan berusting in het onvermijdelijke lot?

Prachtige film dus, spannend vooral, zonder enig verhaal, zonder tekst maar mét een geweldig acteur!

Maart 2019