Wiener, L. H. – De verhalen, deel 1

Uitgeverij contact, 424 pagina’s

Ik kocht tweedehands de zoveelste druk uit 2003. Het eerste verhaal dateert uit 1964, het laatste uit 1981. Wiener noemt dit fictionele autobiografie. Het verhaal De koffer is me te absurd, ik lees het niet uit. Op pagina 98 is in het verhaal Duivels jagen uit 1967 sprake van ‘webtassen’. Geen idee wat dat zijn, kan het nergens vinden. En in hetzelfde verhaal: “De boot is zeker niet verhaald”. Kom er maar eens achter wat de schrijver hier bedoelde. En in de volgende zin staat ‘een achter elkaar’ maar hier had moeten staan ‘een voor een, maar achter elkaar’. Inmiddels ben ik er achter dat ‘een schip verhalen’ verplaatsen over een kleine afstand betekent. Dat maakt me niet wijzer want ik snap nog steeds niet waarom die zin hier staat. Nog steeds in hetzelfde verhaal op pagina 106 staat het woord ‘interessant’ tweemaal in twee achtereenvolgende zinnen. Dat zou ik vermeden hebben.

Tot nu toe las ik licht absurdistische verhalen met een sinister karakter. Niet mijn stuff, zal ik maar zeggen. Ik sla een paar jaar over en ga verder met Een buisje alka-seltzer. Dat dronk ik vroeger zelf als ik weer eens teveel gedronken had en meende dat ik ‘s nachts het heertje, ‘s morgens het heertje ondanks het overslaan van de nachtrust toch gewoon op tijd op mijn werk moest verschijnen. Die alka-seltzer hielp overigens nergens tegen. Het blijkt een mooi verhaal over Dylan Thomas.

Dan kom ik het woord ‘logies’ tegen maar uit de context maak ik op dat hier ‘logisch’ werd bedoeld. Wedden dat Wiener dat nu nooit meer zo zou opschrijven. Een typies voorbeeld van onzinnige spellingregels. Enkele regels verderop heeft de schrijver het over een sfeer die enigszins toegehaald was. Geen idee wat hij ermee bedoelde.

Ik ben in de duidelijk of tenminste toch vermoedelijk autobiografische verhalen beland en die zijn stuk voor stuk voortreffelijk. Goed geschreven met een onderkoeld gevoel voor humor in de wat je toch een typische Wiener-stijl kunt noemen. Tot de dag van vandaag schrijft hij zo. Beknopt en geestig om het maar zo kort mogelijk samen te vatten. Maar uiteindelijk vind ik deze bundel toch wat onevenwichtig. De schrijver is duidelijk op z’n zoek naar zijn definitieve stijl. Sommige verhalen missen iedere urgentie of zijn wat flauw. Andere zijn weer erg sterk.

Ik lees momenteel ook zijn jongste publicatie, een logboek van een zeilreis naar de zuidkust van Engeland. Daar is Wiener op zijn best maar wat ik ook hier mis is de urgentie. Zeeangst is geen baanbrekend boek of een boek dat je beslist gelezen moet hebben. Wiener is een uitstekend schrijver en vooral stilist. Maar hoe lang zal hij nog gelezen worden als hij er eenmaal niet meer is? Maar laten we eerlijk zijn, wie leest vandaag de dag nog Mulisch? Die vond zichzelf wel geweldig maar daar stond hij uiteindelijk toch ook tamelijk alleen in.

Enno Nuy
Oktober 2025