Em. Querido’s Uitgeverij, 285 pagina’s
Een nog jonge Pool, deze Jakub Malecki, geboren in 1982 en lovend besproken door Michel Krielaars in de NRC, die hem vergelijkt met Wieslaw Mysliwski (1932), die andere en vijftig jaar oudere Poolse romancier met prachtige boeken als Over het doppen van bonen en Steen op steen, De laatste hand en Horizon.
Ofschoon ik merendeels non-fictie lees heb ik de roman niet afgezworen. Juist schrijvers als Mysliwski en Krasznahorkai, om er slechts twee te noemen, maken je nieuwsgierig naar hun volgende geschiedenis, novelle of roman. En natuurlijk moet je geregeld ook nieuwe schrijvers de kans geven je voor hun werk te winnen.
Jakub Malecki is daarin moeiteloos geslaagd. Hij verstaat zijn vak, hij kan schrijven, weet zijn personages in hun geschiedenis en hun tijd neer te zetten en confronteert ons met geloofwaardige karakters die zich nadrukkelijk van elkaar onderscheiden. Dit lijkt wellicht een loze opmerking maar er zijn schrijvers die juist dit laatste aspect niet beheersen. Zij willen vooral hun verhaal vertellen en hun personages zijn daaraan ondergeschikt.
Niet zo bij Malecki die zijn hoofdpersonen recht doet en voor ons tot leven laat komen door, althans in deze roman, hun geschiedenis verspringend in de tijd uit de doeken te doen. Langzaam maar zeker worden de levens van de hoofdpersonen uit deze roman ingevuld en ingekleurd en Malecki doet dat op zo’n overtuigende manier dat je het boek haast als een page turner leest. En ook al vermoed je steeds nadrukkelijker wat komen gaat, je wil naar die onthullende pagina’s toe, het boek vandaag nog uitlezen.
Ik vertel u hier niets over de geschiedenis zelf, dat moet de schrijver doen. Die kan dat bovendien vele malen beter dan ik, ook beter dan Michel Krielaars die wel heel erg veel weggeeft in zijn recensie.
Malecki heeft zich in deze roman laten zien als een verhalenverteller die heel vaak op een indirecte manier zijn geschiedenis ontrolt, een ontroerende geschiedenis bovendien en vooral een hommage aan gewone mensen met gewone levens en gewone verlangens en verwachtingen, aan mensen die zelf geen woorden hebben om uitdrukking te geven aan hun gevoelens, hun liefde. Dit Roest is een geweldige en vooral prachtige roman. Een schrijver om in de gaten te houden, te blijven volgen.
Enno Nuy
Juli 2020